VOLMAAKTHEID (n. f.)
TERM USED AS TRANSLATIONS IN QUOTATION
PERFECTION (fra.)TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
/FILTERS
LINKED QUOTATIONS
Quotation
[...] oversulcx, als desen grooten Meester [Zeuxis] voor-genomen hadde den inwoonderen van Crotona een uytnemende schoon vrouwelick Beeldt nae te laeten, soo en vond hy het niet gheraedtsaem de gheheele volmaecktheydt van d'aller bevallighste schoonigheydt in een lichaem te soecken, maer hy heeft vijf van d'aller schoonste Maeghden uytghepickt, ten eynde dat hy uyt d'ernstighe opmerckinghe der selvigher de rechte schoonheydt, die nae 't segghen van Lucianus {In Hermetino} noodtsaeckelijck maer een wesen kan, moght ghevinden
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] …in regard to this, as this great Master had resolved to bequeath the inhabitants of Crotona an outstandingly beautiful female Image, he then did not find it wise to search for the complete perfection of the most graceful beauty in one body, but he has selected five of the most beautiful virgins, so that through earnest observation he would be able to find true beauty, which according to Lucianus {…} by necessity can only be one.
Junius connects the concept of ‘volmaaktheid’ (perfection) to that of beauty. He cites Lucianus, who stated that there exists only one perfect beauty. Zeuxis was aware of this and therefore did not seek perfection in one natural body, but combined beautiful elements from various bodies to come to perfection. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Op dese verbeeldenskracht die daer in Phidias wordt aan ghemerckt, dringhen oock andere vermaerde Schrijvers dapper aen, om te betoonen op wat voet eenen rechten Konstenaer moet aengaen. Ich houde het daer voor, seght Tullius {de perfecto oratore}, dat daer nerghens yet soo schoon ghevonden can worden, of noch is dat al vele schoonder waer nae 't selvighe, niet anders als een beeldt nae de tronie uyt ghedruckt is; aenghesien sulcks noch met d'ooghen, noch met d'ooren, noch met eenighe onser sinnen doorgrondet kan worden; wy begrijpen 't maer alleen met onse ghedachten ende met ons ghemoedt. Soo is 't oock dat wy ons selven noch altijdt eenighe verbeeldinghen connen voorstellen die de schoonheydt der Beelden van Phydias ghemaeckt verde te boven gaen, alhoewel de selvighe onder alle andere wercken van dien slagh d'aller volmaeckste waeren. Oock soo en heeft dien grooten Konstenaer, als hy 't Beelt van Jupiter ende Minerva maecte, sijne ooghen niet gheslaeghen op yemant daer hy dese ghelijckenisse uyt trock, maer hy heeft in sijn ghemoedt het voorbeeldt van een seer uyt ghelesen schoonheydt gehadt, op 't welcke hy sijne ooghen standtvastighlick houdende, beyde sijne Konst ende sijn handt nae de ghelijckenisse des selvighen voorbeeldts bestierde. Daer is dan in de ghestalte der dinghen yet-wat 't welck in volmaecktheyt uytsteket, soo dat nae 't verdachte voorbeeldt deser volmaecktheydt alle d'onsienelicke dinghen door een Konstighe imitatie worden afghebeeldet.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Other Authors likewise insist firmly on this imagination that is recognized in Phidias, to show on what foot a good Artist should continue. I consider it as such, says Tullius {…}, that nothing so beautiful can be found anywhere, or it is already much more beautiful than itself, nothing different from an image reproduced after a face; seeing that such cannot be understood neither with the eyes, nor with the ears, nor with any of our senses; we only understand it with our thoughts and with our mind. This is also why we can always imagine some representations that far surpass the beauty of the Sculptures by Phidias, although these were the most perfect amongst all works of this kind. Similarly, while he made the Sculpture of Jupiter and Minerva, this great Artist has not cast his eyes on someone from which he took this similitude, but in his mind he had the example of a very outstanding beauty, on which he steadily kept his eyes, both governing his Art and his hand after the similitude of this example. In the shape of things is something which stands out in perfection, such that all invisible things are reproduced by an artful imitation after the imagined example of this perfection.
PHIDIAS, Athena Parthenos, c. 447 BC, chryselephantine statue, lost; or : Phidias, Athena Lemnia, c. 450-440 BC, bronze statue, lost
PHIDIAS, Zeus, c. 435 BC, chryselephantine statue, lost (5th century AD)
Conceptual field(s)
Quotation
ende overmids onsen volgh-lust altemet door een heymelicke nijdigheyd, altemet door een rechtvaerdighe verwonderingh gaende ghemaeckt wordt, soo plaght oock het ghene wy met den hooghsten yver naeiaeghen, sijne hooghste volmaecktheyd vroegh te bekomen. Maer dan valt het ons heel swaer by die volmaecktheyd te blijven; ghemerckt eenigh dingh nae den ghemeynen loop der nature plagt te deynsen, als het niet meer voord en kan.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] The emulation cherishes the minds, he says {…}, and while our desire to imitate is activated either because of secretive annoyance, or because of a justified amazement, as such that which we chase after with the greatest diligence tends to obtain its highest perfection early on. But then it is very hard on us to keep up with this perfection, seen that a thing tends to recoil to the usual flow of nature, if it cannot move forward anymore.
Conceptual field(s)
Quotation
Alhoewel wy het oversulcks met groot recht daer voor houden dat d’oude Meesters de volmaecktheyd haere Konste in dese vijf hoofd-stucken voornaemelick sochten, nochtans staet ons hier meteenen oock aen te mercken, dat sy de volkomenheyd haeres wercks niet so seer en stelden in ’t behoorlicke ghebruyck van elck bysondre hoofd-stuck, als wel in een sekere soort van bevalligheyd die uyt de schickelicke ghevoeghsaemheyd van elck hoofd-stuck in het bysonder en uyt d’onderlinghe over eendraeghinghe van alle dese hoofdstucken in ’t ghemeyn plaght te vloeyen. Dies hebben wy het oock hooghnodich gheacht den rechten aerd en d’eyghenschappen van deese bevalligheyd (die veeltijds de gratie der Schilderyen ghenaemt wordt) een weynigh te doorgronden; te meer; overmids het vast gaet dat nieman maghtigh is de wercken van groote Meesters wel te besichtighen, sonder de grondighe kennisse van de voorghemelde gratie ofte bevalligheyd.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Although as such we uphold with great right that the old Masters sought the perfection of their art in these five chief principles, nonetheless we need to remark immediately, that they did not connect the perfection of their work as much to the proper use of every single chief principle, but rather in a certain kind of charm that tends to flow from the compliant propriety of every chief principle in itself and from the mutual conformity of all these chief principles in general. As such we believe it more than necessary to understand the true nature and the characteristics of this charm (that is oftentimes called the grace of Paintings) a little bit; more so; since it is certain that nobody is capable of viewing the works of great Masters well, without the profound knowledge of the aforementioned grace or charm.
Conceptual field(s)
Quotation
De schoonheyd van ’t lichaem bestaet in een sekere Symmetrie die de ghedeelten der lichaems met malckander en met het gheheele hebben, seght Stobeaus Ecolog. Ethic. Cap.5. Een lichaem, het welcke in alle sijne gedeelten schoon is, wordt voor veele schoonder ghehouden, dan de bysondere schoone leden die ’t geheele lichaem door een ordentelicke schickelickheyd opmaecken, seght St Augustinus Lib. III. Dulciloqu. Cap. 26. Want indien ’t eene of ’t andere onser lede-maeten van de rest afghesneden sijnde, alleen by sich selven besichtight wordt, seght Dionys. Longinus {De sublimi orat. 35.}, het en sal gantsch gheene aensienlickheyd hebben; vermids de rechte volmaecktheyd maer alleen in d’over-een-kominge van alle de leden bestaet; wanneerse naemelick door haere onderlinghe ghemeynschap een lichaem gheworden sijnde, met eenen oock daer in door den hand der Harmonie aen alle kanten worden opghesloten.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] The beauty of the body exists in a certain Symmetry that the parts of the body have with each other and with the whole, says Stobeaus Ecolog. Ethic. Cap. 5. A body, which is beautiful in all its parts, is thought to be much more beautiful, than the separate beautiful parts that form the body by means of an orderly compliancy, says St Augustinus Lib. III. Dulciloqu. Cap. 26. Because if the one or the other of our bodyparts, being cut off from the rest, are looked at on their own, says Dionys. Longinus {…}, it will not have any importance; as the true perfection only exists in the correspondence of all the parts; namely, once they have become a body by means of their mutual resemblance, they are immediately from all sides captured in it by the hand of Harmony.
Junius connects the esthetical concept of beauty (schoonheid) to that of symmetry (symmetrie). He refers to the human body, in which all the different parts should be in harmony (harmonie) with each other. Junius does not refer directly to art in this extract. The citation from St Augustine, where this term occurs, is missing in the English edition. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Ghelijck dan d’oude Konstenaers de ghelijckenisse niet t’eenemael en versuymden, soo plaghtense nochtans meer wercks van de Symmetrie te maecken; achtende dat de ghelijckenisse maer alleen uyt de Konst ontstaet, waer als de Symmetrie uyt een sekere volmaecktheyd, die de Konst verder te boven gaet, hervoord komt, siet Maximus Tyrius Dissertat. XVI. Want daer stelt hy ons een gantsch merckelick onderscheyd tussen dese twee hoofd-stucken voor ooghen.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Just like the old Artists did never neglect the resemblance, as such they tend to make even more work of Symmetry; believing that the resemblance only springs forth from the Art, whereas the Symmetry comes forth from a certain kind of perfection, that far surpasses the Art, see Maximus Tyrius (…). Because there he shows us a rather significant difference between these two chief principles
The paraphrasing of the citation is somewhat different in the Latin edition. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Die ghene onder en tusschen dewelcke het teyckenen langh ghenoegh en met eenene vlijtighen ernst gheoeffent hebben, moghen ’t hier by niet laeten blijven en d’aenghevoanghene Konste ten halven niet laeten steken; aengesien de Teycken-konst (alhoewelse met goed recht voor een gantsch ghewightigh point en voor den eenighen ghebaenden wegh tot de Schilder-Konst en d’andere Bootser-konsten gheouden wordt) maer alleenlick een aenleydinghe tot yet grootsers schijnt te wesen. De verwen hebben een sonderlinghe kracht om onse ooghen tot sich te trecken, seght Plutarchus {In Pericle circa ipsum initium}, vermids ’t menschelicke ghesicht door de bloeyende lieffelickheyd der selvighen krachtighlick opgheweckt ende ghespijst wordt. Ghelijck het oversulcks uyt ons voorighe bewijs lichtelicken is af te nemen, dat een welgheproportioneerde Teyckeningh de waere ghelijckenisse der afgheteyckender dinghen ghenoeghsaemlick uyt-druckt; soo en magh men evenwel de schaduwe deser onvolmaeckter ghelijckenisse met de levendighe volmaecktheyd van een veelverwighe Schilderye in ’t minste niet verghelijcken.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Meanwhile those who have practiced drawing long enough and with a diligent seriousness, can leave it to this and not abandon the commenced Art halfway; since the Art of Drawing (although she is thought with good reason to be a very important point and the only common road towards the Art of Painting and the other Imitation-arts) appears to only be occasion for something bigger. The colours have a remarkable power to draw our eyes towards them, says Plutarchus {…}, as the human sight is strongly excited and fed by its blooming loveliness. Just like it is therefore easy to deduct from our previous evidence, that a well-proportioned Drawing delightfully expresses the true similitude of the drawn things; as such one may nevertheless not compare the shadow of this imperfect similitude in the least with the living perfection of a Painting with many colours.
Junius states that the (art of) drawing (tekenen, tekenkunst) is the basis for Painting (schilderkunst) and for the other arts that consist in imitation. However, he argues that an artist should never be satisfied by only producing drawings, as the colours (verf) add enormously to the impact of a painting. The liveliness of a painting with many different colours (veelverwigh schilderij) is much closer to perfection than a drawing. As such, the effect of colour is connected to the liveliness of a painting. In this citation, ‘verf’ should be translated as colour. In the English edition, Junius refers to the collection of the earl of Arundel. This reference is missing in the Latin and Dutch edition. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Dewijl het dan kennelick is, dat de meeste volmaecktheyd onser wercken voornaemelick in ’t bevormen en schicken van de Inventie bestaet; dat oock het werck selfs meer dan half schijnt afghemaeckt te sijn, alsmen den eersten voorslagh des gantschen wercks met een goed en schickelick beleyd heeft beworpen; soo konnen wy daer uyt lichtelick besluyten, dat ons alle de behulp-middelen daer toe dienstigh vlijtighlick staen waer te nemen, en dat wy de hand noyt aen ’t werck behooren te slaen, ’t en sy saecke dat alle de bysondere ghedeelten onses eersten invals door den ernst van een diepe ende innighe verbeeldinghe in haere behoorlicke plaetsen verschijnen.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] While it is then apparent, that most of the perfection of our works consists mainly in the shaping and ordering of the Invention; that the work appears to be finished more than half, when one has designed the first draft of the whole work with a good and orderly fashion; as such we can easily decide that we should readily observe all means necessary for it and that we should never give up on working, unless all the separate parts of our first idea appear in their right place through the dedication of a deep and intimate visualization.
This section does not occur in the Latin edtion of 1637 and is formulated quite differently in the English edition. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Alhoewel wy in de voorighe afdeylinghen wijdloopighlick genoeg hebben aengewesen, dat de schilderijen door ’t bequaeme by een voeghen der figuren veelsins worden gheholpen; so schijnt doch evewel de duydelickheyt, die somtijds oock d’uytdruckelickheyt ghehnaemt wordt, een van de voornaemste vruchten der Ordinantie te wesen. Want gelijck een goed ende omsightigh Konstenaer het gantsche beleyd sijner Dispositie uyt de kracht der fantasije ghewoon is the haelen, mids de gantsche geleghenheyd der materie sich selven als teghenwoordigh voorstellende; so plaght hy oock altijd een klaer en levendigh afdrucksel van dese verbeelde teghenwordigheyd soo krachtighlick in sijne wercken in te printen, dat d’aendachtighe aenschouwers door de duydelickheyt deser afbeeldinghen aengheleydt sijnde, even de selvighe verbeeldenskracht in haere herten schijnen te vernemen, die den werckenden Konstenaer wel eer in ’t schicken ende ’t by een voeghen der materie ghevoelt heeft, siet de laetste afdeylinge van ’t vierde Capittel onses eersten Boecks, alwaer wy den grond-slag van dit punt kortelick hebben aengheroert. De uytdruckelickheyt vereyscht dat men d’afgebeelde dinghen niet verkeerdelick voorstelle, maer achter volghens d’orden daer in de dinghen selver gheschiedt sijn, seght Aristides Rhetor de Civili orat. Cap. 10. De uytdruckelickheyd t’saemen ghevoeghd e en konstighlick in een ghevlochten dinghen, seght Lucianus [De Conscribe. historia}, moet over al in het gantsche werck uytschijnen; vant de volmaecktheyd des wercks voornamelick daer in gheleghen is.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Although we have abundantly shown in the previous sections, that the paintings are helped significantly by the competent combining of figures; as such the clarity, which is sometimes also called the perspicuitys, appears to be one of the main fruits of the Ordinance. Because like a good and careful Artist is used to get the whole idea of his Disposition from the power of the fantasy, by imagining the whole circumstance of the matter to himself as if present; as such he also always tends imprint a clear and lively impression of this imagined presence so powerful in his mind, that the observant spectators, because of the clarity of this depiction, are incited to seemingly feel the same imagination in their hearts, which the Artist has felt earlier in the composing and combining of the matter, see the last section of the fourth Chapter of our first Book, where we have refered briefly to the principle of this point. The perspicuitys demands that one does not depict the depicted things incorrectly, but [NDR: instead] by following the order in which the things themselves happened, says Aristides (…). The perspicuitys of combined and artfully interwoven things, says Lucianus {…}, has to be clear everywhere in the whole work, because the perfection of the work mainly consists in this.
Junius explicitly mentions clarity (duidelijkheid) and perspicuity (uitdrukkelijkheid) as the result of a good composition or the right way of ordering the figures and subject matter in a painting. He explains that a good artist has imprinted the circumstances or presence (tegenwoordigheid) of the subject matter in his mind and will then instill this idea in the public. The Latin edition of 1637 only includes the citation from Lucian, the rest of the section is not present there. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
De opperste volmaecktheyd der Schilderyen is voornaemelick daer in gheleghen, dat dese vijf hoofd-stucken malckander in ’t werck soo vriendelick ontmoeten en soo wel met malckander over een draghen, datse door haeren onderlinghen eendraght een sekere soort van aenghenaemheyd ofte welstandigheyd (die ghemeynlick de Gratie ende Bevalligheydt der Schilderyen ghenaemt wordt) ’t saementlick uytstorten: Soo en is oock dese Gratie in haeren eyghen aerd anders niet, dan een soete en gantsch vriendelicke over een stemmige van allerley volmaecktheden in een stuck wercks op een ghehoopt: Het is de beste versaemelingh van d’aller beste dinghen. […] Ghemerckt dan dat de gheestigheyd der Inventie ons ghemoed soetelick plaght te verlocken, dat de nettigheyd der Proportie onse ooghen vaerdighlick plaght tot sich te trecken, dat de bequaemheyd der verwen onse fantasie door een aenghenaem bedrogh seldsaemlick plaght te beguychelen, dat de levendigheyd des Roersels onse ziele kraghtiglick plaght te verrucken dat de ordentelickheyd der schickinghe onse sinnen op een gantsch wonderbaerlicke wijse plaght te belesen; hoe en sal doch die Schilderye gheen sonderlinghe kracht in onse herten uytstorten, daer in sich alle dese hoofd-stucken eensaementlick laeten vinden:
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] The highest perfection of the paintings lies foremost therein, that these five chief principles meet eachother so pleasantly in the work and coincide so well with eachother, that they extent a certain kind of agreeability or convenance (which are commonly called the Grace and the Charm [NDR: both would be translated as Grace in English] of the paintings): As such this Grace is nothing else in nature, than a sweet and rather friendly harmony of all sorts of perfections combined in one piece of work: It is the best collection of the very best things (…) Seen that the spirit of the Invention tends to sweetly seduce our mind, that neatnes of the Proportion tends to capably pull our eyes towards it, that the adequate use of colours tends to confuse our fantasy extraordinarily by a pleasant deceit, that the liveliness of the mouvement tends to enchant our soul powerfully, that the order of the composition tends to instruct our senses in a rather miraculous way; how than can the Painting not spread a remarkable power in our hearts, in which all these principles can be found together:
While moving towards the conclusion of the third Book, Junius explains that the perfection (volmaaktheid) of an art work lies in the agreement (overeenstemming) of the five chief principles (hoofdstuk), as described in the previous chapters. He uses different terms for this perfection: aangenaamheid (agreeability), propriety (welstand), grace (gratie), charm (bevalligheid). He goes on to list the most perfect state of the different principles: spirit (geestigheid) of invention, neatness (netheid) of proportion, an adequate use (bekwaamheid) of colours, liveliness (levendigheid) of the movements and order (ordentelijkheid) in the composition. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Blijckt dan uyt het voorgaende, hoe gantsch gheweightighen last die ghene op sich laeden, de welcke haere fame door het ene of het andere meesterstuck tot de naekomstighe gheslachten soecken uyt te strecken; ghemerckt de volmaecktheyd des wercks door de voorgemelde bevalligheydt weynigh gheholpen wordt, het en sy saecke dat daer met eenen oock in ’t gheheele werck eenige voorspoedige werckinghe van een stoute ende onversaegde voordvaerenheyd uytblijcken.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] From the previous it becomes clear, what a heavy load those take on their shoulders, who attempt to spread their fame upon the next generations by means of some or other masterpiece; seen that the perfection of the work is barely helped by the aforementioned grace, unless some successful effect of a brave and fearless diligence is immediately apparent in the whole work.
In the Latin edition (1637), this term is described as 'exactis artis opus', in the English edition the description Junius uses is: 'absolute piece of workmanship'. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
[...] so schijnt daer anders niet overigh te sijn, dan dat wy een weynigh souden overlegghen door wat middel dese Gratie te bekomen is. Het is wel waer dat wy de selvighe niet en durven aen enige sekere Konst-regulen verbinden, vermits Tullius en Quintilianus oordeelen dat sulcks t’eenemael onmogelick is, nochtans achten wy, dat, alhoewelmen dese Gratie voor gheen volmaecktheyd der blooter Konste magh houden, datse evenwel een vrucht der Konste is, voor soo vele sich de volmaeckte Konste besig hout ontrent het gene met onse nature aller best over een komt. Soo moeten dan de Konst ende nature dese bevallicheyt t’saementlick opmaecken, dies is het oock van noode dat wy de volmaecktheyd der Konste voorsichtighlick ontrent het gene soecken aen te legghen, daer toe wy van naturen allermeest sijn gheneghen. Ieder een die sich redelicker wijse op dese Konsten verstaet, soeckt altijd doende te sijn. Alhoewel het oversculcks waerschijnelick is dat sich een goedt Konstenaer wel, of ten minsten verdraeghelicker wijse, quijten sal in ’t gene hy ter hand treckt; nochtans is het seker dat hy de waere kracht deser bevalligheyd op ’t aller ghemackelickste sal treffen, wanneer hy d’uytnemenheyd sijner Konste niet en hangt aen soodaenige dinghen daer hy eenen afkeer van heeft, of die lof-hertighlick van hem begheert worden, maer liever aen soodaenighe dingen die een heymelicke ghemeynschap hebben met de bysondere toegheneyghtheyt sijner nature.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] …as such nothing is left, than to briefly discuss by what means one can obtain this Grace. It is true that we do not dare to connect it to one specific Art-rule, while Tullius and Quintilianus judge that this is impossible, nonetheless we think, that, although one may not take this Grace for perfection of the bare Art, that it is nevertheless a fruit of Art, in as far as the perfect art occupies itself with that which best resembles our nature. As such the Art and nature together shape this gracefulness, therefore it is also necessary that we carefully elaborate on the perfection of Art, to which we are most drawn by nature. Everyone who works in these Arts in a reasonable manner, attempts to always occupy himself. Although it is therefore probably that a good Artist will acquit himself well, or at least acceptably, in all that he takes in his hand, nevertheless it is certain that he will touch upon the true power of this gracefulness most easily, when he does not place the excellence of his Art in things that he detests, or that are praisefully desired by him, but rather in such things that have a secret association with the special inclination of his nature.
Whereas Junius cites Cicero and Quintilianus iN the Latin edition, he only paraphrases the citations in the Dutch edition. Therefore, the translated terms are approximate. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Doch op dat wy het lichtveerdigh oordeel der gener die de selve verachten, ofte de hooghste volmaecktheden en vermoghen der Schilder-konst, gantsch light ende los stellen even of die sonder eenighen Arbeytsame Study, konde begrepen, of bekomen werden, als een geringh en slaefachtigh handt-werck; soo hebben wy voorgenomen in dese onse Inleydingh te toonen, wat tot een geleert en volkomen Meester noodtwendigh moet verstaen werden, op dat een yeder (siende wat tot dese Konst behoort) leere, een grootachtinghe van de selve te hebben, en niet te meenen datse om Broodt loopt (alsmen tot verachtinghe wel is gewoon te seggen: ) ofte datse als aen veel andere Konsten uyt de Schilder en Teycken-konst herkomende, wordt aengedaen. {Dat wy de kleynachtinge der Schilder-Konst sullen wederspreecken, door aenwijsingh wat tot de selven behoort.}
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Yet in order for us to claim rather light and loosely the futile judgment of those who despise it, or the highest perfections and ability of the Art of Painting, as if it could be understood or begotten without any diligent Study, as a minor and slavish hand-work; as such we have resolved to show in this Inleydingh [ndr: Goeree is referring to the whole book], what should necessarily be known by a learned and perfect Master, in order that anyone (seeing what belongs to this Art) will learn to have a great admiration of it, and will not think that it is just about making a living (as one tends to say out of spite:) or that it – just like many other Arts that spring from the Art of Painting and Drawing – is being touched upon. {That we will contradict the disrespect of the Art of Painting, by showing what belongs to it.}
Conceptual field(s)
Quotation
Even alsser niets en is dat te gelijck sijn begin en sijn volmaecktheyt t’effens en bekomt, soo zijn oock de Konsten (seyt Arnobius) niet te samen met ons gemoet uyt den Hemel gevallen, maer sy zijn hier op Aerden uyt-gevonden, {De Konsten zijn in haer eerste vinding onvolmaeckt.} en indien voort-ganck des tijts by weynigh en weynigh op-gemaeckt: Even so rauw en onvolmaeckt is oock de Schilder-Konst in haer eerste beginselen geweest; Ja soodanigh, dat de outste Schilders (volgens ’t geene Franciscus Junius uyt Aelianus aenwijst) {Naecktheyt der Schilder-Konst in de beginne.} genootsaeckt waren, by elcke af-beeldinge, de benaminghe met Letteren daerby te schrijven, op datmen mogte bekennen welck een Os, Egel, Paert, of Boom was.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Just as there is nothing that immediately obtains its beginning and its perfection simultaneously, as such the Arts (says Arnobius) have not fallen out of the Heavens together with our mind, but they were invented here on Earth, {The Arts are imperfect in their first invention.} and developed little by little with the continuation of time: The Art of Painting was just as raw and imperfect in its first beginnings; Yes so much so, that the oldest Painters (according to what is cited by Franciscus Junius from AElianus) {The Nakedness of the Art of Painting in the beginning.} were obliged to write the name in letters next to every depiction, so one could recognize it was an Ox, Hedgehog, Horse or Tree.
ÆLIANUS, Claudius
Anciens (les)
ARNOBIUS
JUNIUS, Franciscus
Conceptual field(s)
Quotation
…soo heeft de goetheyd van dien selven Schepper, den Mensche met een soodanigen vernuft begaeft, dat hy sich selven onfeylbare regulen heeft gevonden om de nature in veelen na te botsen; {Uyt de regelen vande natuer zijn de regelen in de Konsten gevonden.} want men bemerckt dat het geene niet na gewisse orden gedaen en wordt, seer ydel voor den dagh komt, ende geen vermogen heeft, om een ge-oeffende ooge als yets natuerlijcks te behagen. De natuer is onnaspeurlijck rijck in menigerley van yeder soort voort te brengen, waer van wy een Exempel hebben aen soo veel duysent Menschen, Dieren, ende Gewassen, die, al-hoe-wel sy van een geslachte zijn, echter malkander niet juyst gelijckstatigh en zijn; hier in kan de Const geseyt worden deselve volmaecktheyt te besitten, voor soo veel sy in ’t navolgen soo menigerley form alse wil voortbrenght. {Daer de Konst in navolght.} Ja sy kan dingen voortbrengen die de natuere onmogelijck schijnen, ten opsicht van dingen die wy noyt soodanigh vande natuere en hebben sien ter Werelt brengen. {Oock buyten de gemeene loop der natuer.} Doch de wijle de Const sijn oorspronck heeft genomen uyt de natuere ende de natuere niet uyt de Const, maer alleen van Godt op een onverstanelijcke wijse, alsoo in een geduerige order ghestelt is, en onderhouden wort, soo moetmen aenmercken, dat alle ’t gene de Const boven de natuere komt te doen, geen macht maer een onvermogen is; om dat de natuere niet onnatuerlicx natuerlijck, dat is strijdigh met haer selven voortbrenght; of ’t wert oock voor een Wangestalte gehouden: {Wat buyten natuerlick is, is Wanstalligh.}
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] …as such the goodness of the same Creator, has given such ingenuity to Man, that he has found infallible rules for himself to imitate nature in many ways; {The Rules of Art have been found in the rules of nature.} as one notices that the things that are not done after certain rules, will appear very vain, and without power, to delight the practiced eye as something natural. Nature is inconceivably rich in bringing forth different versions of each sort, from which we take an Example for so many thousands of Men, Animals and Crops, which, although they are from one race, are not exactly similar to each other; as such it can be said that the Art possesses the same perfection in his, for as much as she can bring forth as many shapes as she wants with imitation. {In which the Art imitates.} Yes, she can bring forth things that appear impossible to nature, with regard to things that we have never seen brought into the world by nature. {Also outside the common state of nature.} Yet while the Art has taken its origin from nature and nature not from Art, but only from God in an inconceivable way, and it placed in a lasting order and kept that way, as such one should notice, that all which Art does outside of nature, is not a power but a failure; as nature naturally does not bring forth anything unnatural, this is contrary to itself; or it is also seen as a Deformity: {That which is outside the natural, is misshapen.}
Conceptual field(s)
Quotation
Vorder staet het ons hier in dit hooft-deel, oock te letten datmen sich tot de werckelijcke oeffeningh van Schilderen niet licht en moet begeven, voor al eer datmen een goet begrijp der Theoretische kennis soo van Teyckenen, Bouwen, perspectijf en dierghelijcke, verstandelijck besitte. {Datmen eerst de Theorie, en dan de Practijck moet oeffenen.} d’Oude Meesters die na de volmaecktheyt stonden, en plaghten haer voor geen Constenaers uyt te geven, ten ware dat sy haer leersaem gemoet met een algemeene kennis van verscheyde Konsten en wetenschappen die tot de Schilder-konst aenhoorigh zijn, hadden voorbereyt.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Further we should also pay attention in this general part that one will not take the true practice of Painting on in a light manner, before one has a good understanding of the Theoretical knowledge of Drawing, Building, perspective and the likes. {That one should first practice Theory and then Practice.} The Old Masters who aimed at perfection, tended not to call themselves Artists, before they had prepared their inquisitive mind with a general knowledge of different Arts and sciences that are connected to the Art of Painting.
Conceptual field(s)
Quotation
Verstaen hebbende alle de noodige kennissen ende wetenschappen die een verstandigh Schilder moet trachten te besitten, ende sich eygen te maecken, soo kan nu wel eenighsins gegist werden, hoe het by komt datter soo weynige tot de Volmaecktheyt van een Universeel Meester konnen geraecken; {Waerom so weynige groote Meesters worden.} gemerckt menige na veel arbeyts eerst beginnen te sien watter tot de Geleertheydt van een groot Meester in de Schilder-Konst vereyst wert; haer een oneyndigh getal van swarigheden ontrent de Konst-regelen practiseerende, die haer onmogelijck schijnen oyt te sullen beseffen, invoegen sy al suchtende onder dien last, van vreese wederom te rugge loopen, of veranderen door ’t beschouwen van dit in-ghebeelde Medusaes hooft, in een steen van wanhoop ende leyheyt, alsoo datse blijven diese zijn en waren, dervende uyt schrick voor de kennis die de volmaecktheyt vereyst niet een voet versetten, om een ander voorby te stappen. Doch dit alles en behoorde een verstandigh Constenaer niet af te weeren, of schoon vele de rechte Meesterschap niet en koment te treffen, maer veel eer aen te manen: {Wat dit ontrent een Leergierigh gemoet behoorde te doen.} want hoe de wetenschap eener Konst minder gemeen is, hoese heerlijcker in de oogen aller Menschen uytmunt; en ofwe schoon de volmaecktheyt van een Konst niet en konnen bekomen, soo isset niet te min loffelijck, een Trap of twee hooger gestegen te zijn dan een ander: Ja al wetenwe dat andere groote Reusen in Meesterschap zijn geweest ten opsicht dat wy maer kleyne Mannekens en zijn, en dat sy veele en verre dingen hebben konnen sien, soo moetmen evenwel door neerstigheyt op hare schouderen sien te klaveren, op datmen, ware het mogelijck, noch een weynigh verder moghte sien dan sy gesien hebben.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Having understood all the necessary knowledge and sciences that a wise Painter should try to possess, and obtain, we can easily guess why it is that so few can reach the Perfection of a Universal Master; {Why so few become great Masters.} seen that many only begin to understand after a lot of work what is necessary for the Wisdom of a great Master in the Art of Painting; practicing an eternal number of difficulties regarding the rules of art, which seem impossible to him to ever comprehend, as such they will again step back or change after seeing this imaginary head of Medusa, in a stone of despair and stoniness , so that they remain who they are and were, not moving a foot out of fear for the knowledge that is necessary for perfection, to pass by someone else. Yet all of this should not keep a sensible Artist away, as many will not reach the true Mastery, but rather only touch upon it: {What this should mean for a inquisitive mind.} because the more the science of an art is less common, the more delicious it excels in the eyes of all Men; and although we cannot obtain the perfection of an Art, it is nonetheless praiseworthy, to have reached a step or two higher than another: Yes although we know that others have been great Giants in Mastery and that we are but small little men in comparison, and that they have been able to see many and far things, as such one should try to climb on their shoulders through diligence, so that one, if possible, may be able to look a little further than they have looked.
Conceptual field(s)
Quotation
Maer gelijck het wel geraetsaem, ja oock seer noodigh is, datmen inden beginne van sijne Studien andere Brave Meesters navolgt, en tracht in dat gene, in welcke sy gedwaelt hebben, haer te overtreffen, soo moet geweten worden datmen daer ontrent niet alleen yver ende neerstigheyt moet aenwenden, maer oock voor al sich seer wijslijck dragen: {Watter in ’t volgen van andere Meesters moet waergenomen worden.} Want het geleerdelijck navolgen van een groot Meester vereyst vry wat anders, als het simpel Na-Copieeren, dat voor de Jongelingen wel een bequaem middel is, om voor eerst de Pinceel te leeren handelen, de Verwen ende Colorijten te leeren vinden, ende soo voorts: Maer in het Meesterlijck studeeren, ende navolgen daer moet alleen het oordeel sich ontrent de Deughden vande alderbeste dingen oeffenen: ende dat met een sorghvuldige Naerstigheyt, om alles uyt te vorssen, ’t geen daer vanden rechten aert der Konsten in is. Want inde beste Tafereelen, sitten de Deughden somtijts soo diepe verborgen, ende soo konstelijck door het geheele Werck ingewickelt, ende door-vlochten, dat den alderscherpsinnighsten Meester de selve niet als na een lange opmerckingh en bestaet te vatten. Soo dat van een onkundige dickwils de fauten die daer noch in gebleven zijn, best van alles worden opgevolght en ingezogen; {Onkundige volgen de fauten in ’t Copieeren best na.} daerom datmen met een verstandigh en rechtsinnigh oordeel soodanige dingen bestuderen sal, ende en etent niet al voor Suycker op wat van dese of gene groote Meesters voortkomt, invoegen men de gebreecken soo wel als de volmaecktheden tot een wet van navolgingh komt te stellen, even offe uyt respect van hare Meesterschap niet en hadden konnen dwalen: Maer dan kan het navolgen eerst prijswaerdigh en voordeeligh zijn, soo wanneer sy de volle kracht der Konst inde voornaemste dingen heeft getroffen.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Yet as it is advisable, yes also very necessary, that one imitates other Good Masters in the beginning of his Studies, and attempts to surpass them where they have strayed, as such it should be known that one should not only apply ardor and diligence, but also behave themselves very wisely: {What should be observed in following other Masters.} Because it demands something different to intelligently imitate a great Master, than simply Copying After, which is an adequate means for young ones, to learn to treat the brush for the first time, to learn to find the colors and colorations et cetera: But in studying masterfully, and imitating, there only the judgement regarding the Virtues of the very best things should be practiced: and with a careful diligence, to find out everything, which is in it about the true nature of the Arts. Because the Virtues are often soo deeply hidden in the best Paintings, and are so artfully folded and braided into the whole work, that the most perceptive Master cannot assume to understand it but after a long observation. Such that the mistakes that remain in it are often followed the best and taken in by an incapable [artist]; {Incapable artists imitate the mistakes the best in Copying.} which is why with a wise and frank judgement one should study such things and not take at face value [ndr: literally: eat like sugar] everything that comes from this or another great Master, as such one may take the flaws as well as the perfections for a law to imitate, as if out of respect for their Mastery they could not stray: But the imitation will first become praiseworthy and useful, when she has captured the full power of Art in the principal things.
Conceptual field(s)
Quotation
Vanneer men vraegt, of de konst meest door de leeringe, dan of door de oeffeninge geholpen wort? Waer op wy antwoorden, dat de leeringe zonder de oeffeninge nietich is. En schoon de oeffeninge zonder de leeringe somtijts wel iets belooft, dat de konst tot geenderley volmaektheyt kan rijzen, ten zy men die gestaedich oeffene, en nae de onfeylbaere regels der leere bestiere.
[BLANC J, 2006, p.16] Quand on demande si l’art est principalement aidé par l’apprentissage ou par la pratique, nous répondrons que l’apprentissage sans la pratique est vain et que, même si la pratique sans l’apprentissage peut être parfois prometteuse, l’art ne peut s’élever jusqu’à la perfection qu’en étant pratiqué de façon répétée et sans que l’on se consacre aux infaillibles règles des leçons.
Conceptual field(s)
Quotation
Maer om deze vraege, of de konst grooter baet van de natuur, of van de leeringe heeft, te beantwoorden, zoo is te weten: dat de natuur zonder de leeringe veel vermach: en dat in tegendeel, de leeringe zonder eenige hulpe van de natuur, ydel en te vergeefs is. {De Natuur ende Leer tegen elkandere vergeleken}.Maer wanneer middelmatige gaven der natuure door leeringe geholpen worden, zoo schijnt de natuur zich te beteren, en geeft meer uit, als't verstant begrijpt: daerentegen zullen uitmuntende geesten, die de volmaektheyt beklimmen, meer danks aen de leeringen, als aen haere ingebore neygingen, schuldich zijn.
[BLANC J, 2006, p. 94] Mais pour répondre à cette question : l’art est il plus avantagé par la nature ou par l’apprentissage ?, il faut savoir que la nature sans l’apprentissage peut faire beaucoup, tandis que l’apprentissage est vain et inutile sans quelque secours de la nature ; {Que la nature et l'enseignement doivent aller ensemble}mais également que, quand l’apprentissage vient au secours de médiocres dons de la nature, celle-ci semble s’amender et livrer plus que ce que contient l’entendement. Les esprits excellents qui parviennent à cette perfection doivent toutefois davantage à leur apprentissage qu’à leurs penchants innés.
Conceptual field(s)
Quotation
{Een spiegel der natuer}. Want een volmaekte Schildery is als een spiegel van de Natuer, die de dingen, die niet en zijn, doet schijnen te zijn, en op een geoorlofde vermakelijke en prijslijke wijze bedriegt. Den Konst versmader Agrippa bekent, dat de Schilder konst een zeer zuivere navolgster der natuerlijke dingen is, die eertijts d'eerste plaets der vrye konsten in hadde.
[BLANC J, 2006, p. 24] {Een spiegel der natuer}. Want een volmaekte Schildery is als een spiegel van de Natuer, die de dingen, die niet en zijn, doet schijnen te zijn, en op een geoorlofde vermakelijke en prijslijke wijze bedriegt. Den Konst versmader Agrippa bekent, dat de Schilder konst een zeer zuivere navolgster der natuerlijke dingen is, die eertijts d'eerste plaets der vrye konsten in hadde.
Hoogstraten fait ici référence à l'ouvrage de Heinrich Cornelius Agrippa (1486-1535), Van de onzekerheid en ijdelheid der wetenschappen en konsten, (1530) traduit du latin par J. Oudaan, Rotterdam, 1661, chapitre XXI, p.92-93.Voir BLANC J, 2006, p.104, n.115.
Conceptual field(s)
Quotation
De tweede of konstige kunde der gelijkmatigheyt, of proportie der menschelijke leeden, die men de volmaekte schoonheyt noemt,[...] Deze verkiest het schoonste uit veelderley schoon [ndr: in de natuur]: en't valt een mensche te zwaer om in zijn leeven uit te vinden.
[BLANC J, 2006, p. 137] La connaissance de la régularité ou de la proportion des membres du corps humain comporte une deuxième partie : ce qu'on appelle la beauté parfaite. [...] Cette beauté parfaite consiste dans le choix des plus belles choses parmi toutes celles que l'on trouve en variété [ndr: dans la nature]. Autant dire qu'une vie d'homme suffit difficilement pour en faire la connaissance.
Conceptual field(s)
Quotation
Want schoon 'er veele konsten op de Teykenkonst gefondeert zijn, zoo en [...] is 'er geene, die dezelve tot zoo hoog een top van volmaektheit opvoert, als wanneer zy een waerdich voorwerp verbeelt hebbende, door het wel koloreeren geholpen, een wonderwaerdige Schildery maekt. Daer en tegen, wanneer de koloreeringe valsch is, zoo zouden mooglijk de trekken en linien [...] wel goet konnen zijn, maer zy beelden niet uit 't geen zy anders vermogen, dat is, de natuer gelijk en onfeylbaer te vertoonen, welk de ware Schilderkonst in haer volmaekten graedt stoutelijk belooft.
[BLANC J, 2006, p. 349-350] Quoique beaucoup d'arts soient fondés sur l'art du dessin, aucun ne peut en effet atteindre le plus haut niveau de perfection dans la représentation d'un digne objet sans le secours d'un bon coloris qui fait qu'une peinture est digne d'être admirée. Cependant, quand le coloris est faux, les traits et les lignes auront beaux êtres excellents, ils ne représenteront pas ce dont ils seraient capables autrement: ils ne montreront pas la nature d'une façon ressemblante et infaillible, ce qui promet avec audace le véritable art de peinture lorqu'il a atteint son degré de perfection.
Hoogstraten énonce dans ce passage le primat de la couleur sur la ligne.
Conceptual field(s)
Quotation
En zoo zegt ook Demokritus, dat de verwen, door een bequame vermenging, in een maetschiklijke Teykening eerst haere kracht en vermogen bewijzen. Dit is waerachtich, want de Teykening wort door de natuerlijke koloreeringe, en de koloreeringe door de zekere en maetschiklijke teykening tot {...} volkomentheit gebracht.
[BLANC J, 2006, p. 360] Et Démocrite dit aussi que les couleurs, par un habile mélange, montrent leur force et leur puissance dans un dessin proportionné. C’est vrai : le dessin est amené à la perfection par le coloris naturel et le coloris par le dessin sûr et proportionné.
Conceptual field(s)
Quotation
[...] nu hoe men zich gestelt bevint, zoo heeftmen byzonderlijk acht te geven, datmen een wel begonnen werk niet en bederve, maer datmen zijn opletting met spooren noop, om tot den eynde toe eeven wakker de volkomentheit te zoeken, [...].
[BLANC J, 2006, p. 375] Il vous faut donc, à présent, quelle que soit votre disposition, veiller particulièrement à ne pas gâter les œuvres que vous avez bien commencées, ainsi qu’à forcer et encourager votre attention à rechercher la perfection jusqu’à la fin avec une égale vivacité.
Conceptual field(s)
Quotation
Van de Schoonheyd en Bevalligheyd der Mensch-beelden, en waar in die bestaat.
Het sal buyten alle twijffel aan de Schilderkonst ten hoogsten voordeeligh zijn, altijt de meeste Schoonheyd en volmaaktheyd der dingen die verbeeld werden, te bevorderen: Want gelijk ons de geschape dingen best behagen, welke schoon en volkomen zijn, soo blijft ‘er geen reden over, waarom de nageboodste dingen niet de selve bevalligheyd aan het oogh van den Beschouwer souden voortbrengen. En alhoewelmen in de Tafereelen veel dingen schoon kan noemen, welke in ’t natuurlijk Leven leelijk en verfoeyelijk, ja mismaakt zijn, soo moetmen sulx alleen aan de verstandige en uytvoerige navolgingh van de veel vermogende Schilderkonst opdragen, en die ook veel eer fray en konstig dan Schoon noemen.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Of the Beauty and Gracefulness of Human figures, and of what it consists. Without any doubt it is most beneficial to the Art of Painting, to always advance the highest Beauty and perfection of the things that are depicted: Because like those created things please us most, which are beautiful and perfect, as such there is no reason left, why the imitated things should not offer the same gracefulness to the eye of the Spectator. And although one can call many things beautiful in the Paintings, that are ugly and abominable in the natural Life, yes deformed, as such one should only entrust this to the wise and elaborate imitation of the very powerful Art of Painting, and also rather call it fine and artful than beautiful.
Conceptual field(s)
Quotation
Wanneer wy dese waarschijnelijke beschrijving [ndr: Cicero] der Schoonheyd willen vast houden, soo staat ons daar over tot de algemeene Schilderkonst noodwendig aan te merken, dat het treffen van de Schoonheyd voornamelijk daar in gelegen is, dat de Beelden een behoorlijke Ledenstemming hebben: derhalven salder volgen dat die Leden ten opsigt van haar form, plaats, samenkoppeling en dienst, ten uitersten moeten gekent zijn; gelijkwe ook voorhebben in dese verhandeling na te sporen.
Veel gauwe Verstanden hebben van overlang niet sonder reden aangemerkt dat de uitbeelding der Schoonheyd en Volmaaktheyd seer moyelijk was, om dat haar tegendeel namelijk de Leelijkheyd en Mismaaktheyd seer ligt, of door verscheyde toevallen van selfs geboren word; of door sekere merkteykenen en kenbare trekken op velerhande wijse en by trappen en deelen kan uytgedrukt werden; Ja somtijts wel aldermeest door d’onkundige behandeling der Konstenaars kan ter weereld komen; Maar de Schoonheyd soo ligt niet, omdatse alleen door haar eenvoudig geheel wil vertoont zijn; welk Geheel niet eer met die selve eenigheyd in de nagevolgde Beelden kan gesien werden, voor dat alle de Deelen, sonder de minste afwijkking met malkander over een stemmen. Waarom dan ook sommige over dit gewigtig deel der Schilderkonst hebben geseyd, dat de Schoonheyd op het juist na te volgen, alsoo ongemeen was, als de Schoonheyd selfs.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] When we want to keep to this truthful description [ndr: by Cicero] of Beauty, we should remark about this with regard to the general Art of Painting, that reaching Beauty mainly consists in this, that the Figures have a proper division of limbs: from this it necessarily follows that those Limbs should be known profoundly with regard to their form, place, connection and function; like we set out to do in this treatise. Many quick Minds have noticed for a long time that the depiction of Beauty and Perfection is very difficult, because its opposite – that is the Ugliness and Deformity – are born spontaneously or through different coincidences; or they can be expressed with certain marks or recognizable treats in many different ways and in levels and parts; Yes sometimes they mostly come into existence through the incapable treatment of Artists; But Beauty is not so easy, because it can only be shown through her simple whole; which Whole cannot be perceived in its unicity in the imitated Figures, before all the Parts, coincide without the least divergence. This is why some have said about this important part of the Art of Painting, that it was just as uncommon to imitate Beauty in the right way, as Beauty itself [ndr: is uncommon].
Conceptual field(s)
Quotation
Egter en werd hier door niet verworpen ’t gevoelen der gener die drijven dat het Leven selfs, is het beste Voorbeeld, en noodigst na te volgen; als waar uyt die groote volmaaktheyd der Ouden, sijn oorsprong heeft. En ook nu alsoo staat daar uyt te soeken: Maar daar de Ouden seer keurlijk in soo verscheydentheyt van ’t Leven, daar ’t Schoon met het onprijselijke vermengd is, dikmaal in een Lichaam het Schoonste hebben uitgesogt, mach dit met recht de beste Leydsman wel genoemd werden:
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] However, this does not dismiss the feeling of those who argue that Life itself is the best Example, and the most necessary to imitate; as the great perfection of the Ancients has its source in it. And thus it is also necessary today to draw from it: But as the Ancients have chosen wisely from the wide diversity of Life, in which the Beautiful is mixed with the undesirable, often selecting that which is the most Beautiful in a Body, this may rightfully be called the best guide:
Anciens (les)
Goeree explains that Life is a good subject for artistic imitation, but that the imitation of the Ancient artists is preferable. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
{Wijt uitgestrektheid der Schilder-konst.} Ten opzigt dan van de mengelinge der Verwen, is deeze konst als oneindig, een onuitspreekelijke zee waar in men verdwaalt. Waarom een Schilder best zal doen, van zig daar toe te begeven; dat hy best als met zijne byzondere natuure overeenstemmende, kan magtig worden; om met het meeste genoegen daarin tot een groote volmaaktheid op te klimmen.
[translation: BEURS, en préparation, transl. Myra Scholz:] {Wide scope of the art of painting} With regard to the mixing of colors, then, this art appears infinite, an indefinable sea in which a person can lose his way. For this reason a painter can best apply himself to mastering that which is most in keeping with his individual character, in order to experience the greatest pleasure in aspiring to a high degree of perfection.
Conceptual field(s)
Quotation
{Stoffe deezes Hooftdeels.} ’t Is gantschelijk noodig, datwe een Hooftdeel maaken van allerhande zoorten van ligten en brand, die des nagts aangesteeken zijnde wonderlijk de omleggende lichchaamen doen tevoorschijn komen, en in zoo veelerhande verscheidentheid, datze onbeschrijvelijk is.
{Moeyelijkheid.} Daar uit ligt te verstaan is, dat de oeffeninge van deeze stoffe, om ‘er in tot eenige zoorte van volmaaktheid en vastigheid te geraaken, al vry swaar is, en dat ‘er om verscheide vertooningen van nagtligten wel uit te drukken veel overleg voorzigtigheid en beschouwinge van de natuir en ervarentheid van nooden is.
{Aanbieding van hulpe.} Wy zullen de Leerling eenige aanmerkingen van de voorname voorvallen ter hand stellen; om hen zoo op de weg te helpen; wel weetende, dat het gebruik en oordeel hier ’t voornaamste werk moeten doen.
{Algemeener aanmerkinge van nagtligt.} Alle schaduwen zijn hier sterk en kantig; en om in ’t gemeen wat te zeggen van toortzen, fakkelen en lampen; zoo weet, datze byna op eene wijze te behandelen zijn; […]
[translation: BEURS, en préparation, transl. Myra Scholz:] {Subjects of the this chapter} It is definitely necessary for us to devote a chapter to all kinds light and fire, which when burning at night lend the surrounding objects a wondrous appearance, and in so many different ways that they defy description. {Difficulty} It is obvious, then, that practicing this material in order to achieve some degree of perfection and competence is quite difficult, and that rendering various manifestations of nocturnal lights requires a great deal of thought, care, observation of nature, and experience. {Offer of assistance} We will provide the pupil with a few pointers about the most important types in order to help him on his way, knowing that practice and good judgment have to do most of the work here. {General remarks about nocturnal light} All shadows here are strong and sharp-edged. And to make a general statement about torches, firebrands, and lamps: They can all be dealt with in much the same way.[…]
Conceptual field(s)
Quotation
Voorwaar men hoeft zich dan niet te verwonderen, dat die Groote Meesters, haar zo veel aan de Teekening hebben laaten geleege leggen, en geen tyd of moeiten ontzien, om die volkoomentlyk te leeren, en daar door tot de hoogste top der volmaaktheid te geraaken, zynde verzeekert, dat zo zy een Eeuwige naam wilde verdienen, door dat middel dezelve zoude kunnen bekoomen. […] Hier zoude moogelyk iemand teegen werpen, dat de groote agting, die men voor zodaanige Printen en Teekeningen heeft, juist niet om de schoonheid of deugd is, maar eerder om de oudheid, voornaamentlyk, om dat zy zo quaalyk te bekoomen zyn, want het geen overvloedig en gemakkelyk te krygen is, werd doorgaans weinig geagt: welke Redeneeringe, by sommige niet onwaarschynlyk voorkoomen zou, maar myns oordeels, by de verstandige geen indruk vinden: […] Het is ook onweederspreekelyk, dat alles ’t geen volmaakt Schoon en Deugdzaam is, aldermeest gewenscht en ’t zorgvuldigste bewaard word.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Truly one does not have to be amazed that those great masters, have placed so much emphasis on the Drawing and did not waste time nor effort, to learn it perfectly, and by that way reach the highest top of perfection, being certain, that if they had wanted to deserve an eternal name, they would be able to receive it by that means. […] Here one could perhaps object that the great esteem that we have for such prints and drawings are not because of the beauty or virtue, but rather for their age, mostly, because they are so difficult to get, as that which is abundant and easy to get, is often little esteemed; which argument would not appear to be unlikely to some, but to my opinion will not receive agreement from the wise: […] It is also indisputable, that everything which is beautiful and virtuous is most sought-after and kept in the most careful way.
Conceptual field(s)
Quotation
Nu is 'er noch een waarneeming die zeer veel tot de volmaaktheid toebrengd: te weeten dat men gemelde Tint op de rondigheid niet te duyster houd; want de vlakke daaging staat zeer deftig en schoon, wanneer men tussen dezelve en de flaauwe schaduw, maar een teeder onderscheid bespeurd. […] Men vind zelf schilders die hen laaten wysmaaken, dat de tweede tint, op de ronding, heel donker wezen moet, daar in de koleur der grond mengende, voor reeden geevende dat dien grooten Mignard ook zo deed, doch dat door my heel ontkend word: 't Is wel waar dat ik eens een kleen boekjen, door den Vermaarden Bossé geschreeven, Le Peintre Converti of den Bekeerden Schilder genaamd, geleezen heb, waar in hy onder anderen grondig meend te bewyzen, dat gemelden Mignard zyn tweede tint op de kant te duyster maakten […]
[D'après DE LAIRESSE 1787, p.67-68:] Il y a encore à cet égard une observation à faire, qui contribue beaucoup à la perfection de cette partie ; savoir, qu’il ne faut pas rendre cette teinte trop sombre sur le relief ; car le jour ouvert répand de la beauté & une certaine grandiosité sur les ouvrages de l’art, lorsqu’il n’y a une foible différence entre le clair & la première ombre, qui doit être légère. […] Il y a même des peintres qui se laissent persuader que la seconde teinte du relief doit être totalement sombre, en disant que le grand Mignard a suivi cette méthode ; ce que je nie cependant, quoique le célèbre Bossé prétende prouver, dans son Peintre converti, que Mignard a fait les secondes teintes sur les bords trop sombres.
Conceptual field(s)
Quotation
En als wy zullen spreeken van de bevalligheid en volmaaktheid, zo zeg ik, dat het wel te begrypen is, dat een Schildery, met een gemeen licht gedaagd, de volmaaktste is; welke daaging eigene gedaantens der voorwerpen aan onze oogen netter en duidelyker vertoont: het ronde blyft rond; en een vierkant ververandert niet.
[D'après DE LAIRESSE 1738, p. 211:] And if we are to speak of what is agreeable and perfect, I say, that it ought to be known, that a Picture with a common Light is the most perfect ; a Light which shews us more exactly and plain the proper Forms of Objects ; what is round, remaining so, and the Square altering not.
Conceptual field(s)
Quotation
DE bevalligheid van een welgesneede of geëtste Prent bestaat eerstelyk in een helder lichte en bruine schaduwe: hier onder verstaande, dat de zagte arceeringen op de gedaagde partyen byna onzichtbaar, en de toetsen of diepsels in tegendeel krachtig en zwart gehouden werden: ten tweden, dat het naakt fyn en dommelachtig, en de kleedinge wat grover of ruiger, naar hunne eigenschap, gearceert moeten zyn; doch alles zonder ommetrek, zo wel aan de zyde des lichts, als die der schaduwe, ja zodanig dat de uiterste ommetrek alleen door de tint der gronden, daar tegen aangeweezen, kenbaar werd. Maar om het werk tot de hoogste volmaaktheid te brengen, en het groot verstand en kennis des Meesters te meerder te doen uitmunten, moeten de tinten der koleuren, zo veel als 't mogelyk is, daar mede in aangeweezen worden. Doch dewyl een Prent niet geheel in de fraaije ordinantie, schoone beelden, cierlyk bywerk, zuivere en gladde sneede of geëtste trek bestaat, maar wel voornaamentlyk in een goede harmonie en redding van't geheel, is 'er ten hoogsten aangeleegen, dat men wel toezie om zulks voor alle dingen in acht te neemen.
[D'après DE LAIRESSE 1738, p. 631-632:] The Grace of well-etch’d or engraved Print consists, First, in a bright Light and dark Shade ; by which I understand, that the faint Hatching on the lighted Parts be kept almost imperceptible, and the shady Touches contrarily strong and dark. Secondly, that the Naked, or Carnations, be hatched fine and somewhat dull, and the Draperies courser and rougher, according to their Qualities ; yet all without any Outline, either on the light or shaded Side, even so that the Extremities be only formed by the Tint of the Grounds against which they come. But to give the Work the greatest Perfection, and shew the Judgment [ndr: understanding and knowledge] of the Master, the Tints of the Colours should also appear as much as possible : Yet as a Print does not so intirely consist of fine Ordonnance, beautiful Figures, elegant By-works, and neat cut or etch’d Strokes, as in a good general Harmony, so this Harmony ought to be principally studied.