SCHICKINGH-KONST (n. f.)
TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
/FILTERS
LINKED QUOTATIONS
Quotation
De vier eerste hoofd-stucken wierden so wel in d’enckele Schilderye van een figure waer ghenomen, als in de veelvoudighe Schilderye die uyt vele figuren bestond; De Dispositie daerenteghen plaght allermeest in de veelvoudighe Schilderyen plaets te hebben; aenghesien veele ende verscheydene figuren die hobbel tobbel in een stuck achtelooslick opghehoopt worden, anders niet en schijnen te wesen dan een donckere doode verwarringhe van ettelicke qualick over-een-stemmende dingen die licht noch leven in sich hebben, tot datse door de schickingh-Konst in haere rechte plaetse bequaemelick ende ordentelick ghestelt sijn.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] The first four chief principles are seen in both the single Painting of one figure and in the multiple Painting that consists of many figures; The Disposition on the other hand tends to take place the most in the multiple Paintings; seen that many and different figures that are thoughtlessly piled up messily in a piece, appear to be nothing but a dark dead confusion of several poorly equivalent things that have light nor life in them, until they have been placed competently and properly in their right place by means of the Art of arrangement.
Conceptual field(s)
Quotation
Democritus hield staende dat de verwen in haeren eygenen aerd een gantsch nietigh dingh sijn, maer dat de vermenghinghen der selvigher onse fantasijen allermeest plaghten te verwecken, wanneermen in ’t bequaeme ende maetvoeghelicke aenstrijcken der Coleuren een goede stellinghe, bevallighe figuren ende een gheschickte by-een-voeghinghe der selvigher figuren verneemt, siet Stobaeus eclog. physie. Cap. 19. Dies ghebeurt het oock menighmael dat verscheyden figuren in een tafereel, niet teghenstaende de bequaeme ghevoeghlickheyd haerer verwen, onse ooghen in ’t minste niet en konnen bekoren; ons dunckt dat wy een haetelicke wanschickelickheyd in de selvighe speuren, niet soo seer van weghen ’t een of ’t ander ghebreck ’t welck wy in de figuren selver aenmercken, als van weghen de losse ongheschicktheyd der by-een voeghinghe. Dese schickingh-Konst ofte t’saemenvoeghinghe van veele ende verscheyden figuren die malckander in een stuck ontmoeten, wordt ghemeynlick de Dispositie ofte Ordinantie genaemt; soo schijntse oock maer alleen in die Schilderyen plaetse te hebben, dewelcke uyt veele ende bysondere Beelden bestaen. Het is wel waer datmen oock inde stucken die maer een Beeld in sich vervatten, een sekere gheschiktheyd behoort waer te nemen; en dien Konstenaer wordt met recht gheoordeelt sijne Konste onlijdelick mishandelt te hebben, die eenen deftighen mensche in staetelicke Raedsheerskleederen op sijn hoofd staende conterfeyt; nochtans schijnt dese onhebbelicke onghevoeghelickheyd veele eer den naem van een quaede stellinghe dan van een quaede Ordinantie te verdienen.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Democritus argued that the colours on by themselves are a rather futile thing, but that the mixing of them tends to excite our fantasy very much, when one finds in the competent and measured application of the colours a good composition, lovely figures and an appropriate grouping of these same figures, see Stobaeus (…). Therefore it also happens often that several figures in a scene, nothwithstanding the skillful propriety of their colours, cannot please our eyes the least; we believe to discover a horrible deformity in it, not so much because some or other failure that we recognize in the figures themselves, but rather because of the loose lack of order of the composition. This art of composing or grouping of many and different figures that meet eachother in one piece is commonly called the Disposition or Ordinance; as such it only appears to occur in paintings that consist of many and different Figures. It is however true that one also needs to observe a certain order in the pieces that only contain one Figure; and the Artist, who portrays a distinguished man in stately councilor’s clothes standing on his head, is rightfully considered to have mistreated his Art insufferably; nonetheless this objectionable disorder deserves the name of a bad order rather than of a bad Ordinance.
The different terms that Junius uses to describe composition are: disposition (dispositie), ordinance (ordonnantie), order (geschiktheid), composition (stelling, bijeenvoeging), schickingh-konst (art of composing) and combination (t’saemenvoeghinghe). In the following paragraphs he distinguishes between some of these terms, whereas others are used interchangeably. I would like to thank Wieneke Jansen (Leiden University) for her precious assistance on this citation.[MO]
Conceptual field(s)
Quotation
[...] even alsoo schijnt den grooten overvloed van een volle en vruchtbaere materie in ’t schilderen anders niet te sijn, dan eenen onlieffelicken hoop van ettelicke woeste en wildelick verstroyde figuren, ’t en sy datse door ’t behulp van een bequaeme schickingh-konst by een ghebraght en tot opmaeckinge van de gantsche Schilderye ’t saemen ghevoeght worden.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] …in the same manner the great abundance of a full and furtile matter in painting appears to be nothing else but a mean bunch of several angry and wildy dispersed figures, unless they are assembled by means of a capable art of composing and combined in the composition of the whole painting.