VERMENGING (n. f.)
TERM USED AS TRANSLATIONS IN QUOTATION
MÉLANGE (fra.)TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
COMMIXTIO (lat.)FILTERS
LINKED QUOTATIONS
Quotation
Ondertusschen moet een goed ende oprecht Konstenaer den rechten aerd en de bysondere krachten van allerley verwen volkomenlick soecken te verstaen. Het is t’eenemael onmoghelick, seght Hermogenes {Lib. i. de Formis orat.}, dat yeman de vermenghinghe eenigher dinghen grondighlick verstaen ende bequaemelick in ’t werck soude stellen, ’t en sy saecke dat hy eerst een bescheydene kennisse van de mengbaere dinghen bekome. Indien yeman een graeuwe ofte bruyne verwe nae de teghenwooridghe gheleghenheyd sijnes wercks bequaemelick meynt te vermenghen, het is hem van noode dat hy de nature van swart en wit volkomenlick beseffe.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Meanwhile a good and sincere Artists has to attempt to fully understand the true nature and the special powers of all sorts of colours. It is at once impossible, says Hermogenes {…}, that someone truly understand the mixing of some things and applies it capably, unless he first achieves a modest knowledge of the mixable things. When someone wants to capably mix a gray or brown paint after the present situation of his work, it is necessary to him that he fully understand the nature of black and white.
Conceptual field(s)
Quotation
De Griecksche Schilders hebben dese vermenghinghe der verwen een verdervinghe ofte ontwordinghe ghenaemt, ghelijck ons Porphyrius Lib. IV. De Abstinentia het selvighe te verstaen gheeft. Soo segt oock Plutarchus in sijn boeck van de ruchtbaerheyd der Atheniensen, dat den Schilder Apollodorus, die de corruptie ofte ontwordinghe der verwen als oock de maniere van ’t schaduwen aller eerst ghevonden heeft, een Athenisch borger was. Hy stelt ons insgelijcks in een andere plaets {Sympos. problem. viii. 5.} de rechte reden voor ooghen die d’oude Konstenaers bewoghen heeft dese vermenghinghe der verwen een ontwordinghe te noemen. Immers is het kennelick dat de Schilder-konst door ’t toedoen van een welghemaetighde vermenghinghe ende verscheydenheyd der verwen te weghe brenght, dat men in haere Beelden de levende gelijckenisse van d’afghebeelde persoonen bescheydenlick bespeuren kan.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] The Greek Painters have called this mixing of colours a destruction or dissolution, as Polyphyrius (…) explains the same to us. Likewise Plutarchus says in his book about the fame of the Athenians, that the Painter Apollodorus, who was the very first to find the corruption or dissolution of paints as well as the manner of shading, was an Athenian citizen. Likewise he explains us in another place {…} the true reason that moved the old Artists to call this mixing of paints a dissolution. For it is known that the Art of Painting achieves by means of the well-moderated mixing and the diversity of paints that one can modestly find the living similitude of the depicted persons in its Images.
APOLLODORUS
École grecque
PLUTARCHOS
PORPHYRIOS
Junius lists the different terms that the Greek authors and painters have used to describe the mixing (vermenging) of different paints or colours. Porphyrius called it destruction (verderving) and dissolution (ontwording), whereas Plutarch used dissolution and corruption (corruptie). It is difficult to translate these terms to contemporary English and it appears that Junius struggled to translate these terms to Dutch as well. Plutarch wrote that it was Apollodorus to invent the mixing as well as the shadowing (schaduwen - noun). The reference to Lucian is only included in the English and Latin edition. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Democritus hield staende dat de verwen in haeren eygenen aerd een gantsch nietigh dingh sijn, maer dat de vermenghinghen der selvigher onse fantasijen allermeest plaghten te verwecken, wanneermen in ’t bequaeme ende maetvoeghelicke aenstrijcken der Coleuren een goede stellinghe, bevallighe figuren ende een gheschickte by-een-voeghinghe der selvigher figuren verneemt, siet Stobaeus eclog. physie. Cap. 19. Dies ghebeurt het oock menighmael dat verscheyden figuren in een tafereel, niet teghenstaende de bequaeme ghevoeghlickheyd haerer verwen, onse ooghen in ’t minste niet en konnen bekoren; ons dunckt dat wy een haetelicke wanschickelickheyd in de selvighe speuren, niet soo seer van weghen ’t een of ’t ander ghebreck ’t welck wy in de figuren selver aenmercken, als van weghen de losse ongheschicktheyd der by-een voeghinghe. Dese schickingh-Konst ofte t’saemenvoeghinghe van veele ende verscheyden figuren die malckander in een stuck ontmoeten, wordt ghemeynlick de Dispositie ofte Ordinantie genaemt; soo schijntse oock maer alleen in die Schilderyen plaetse te hebben, dewelcke uyt veele ende bysondere Beelden bestaen. Het is wel waer datmen oock inde stucken die maer een Beeld in sich vervatten, een sekere gheschiktheyd behoort waer te nemen; en dien Konstenaer wordt met recht gheoordeelt sijne Konste onlijdelick mishandelt te hebben, die eenen deftighen mensche in staetelicke Raedsheerskleederen op sijn hoofd staende conterfeyt; nochtans schijnt dese onhebbelicke onghevoeghelickheyd veele eer den naem van een quaede stellinghe dan van een quaede Ordinantie te verdienen.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] Democritus argued that the colours on by themselves are a rather futile thing, but that the mixing of them tends to excite our fantasy very much, when one finds in the competent and measured application of the colours a good composition, lovely figures and an appropriate grouping of these same figures, see Stobaeus (…). Therefore it also happens often that several figures in a scene, nothwithstanding the skillful propriety of their colours, cannot please our eyes the least; we believe to discover a horrible deformity in it, not so much because some or other failure that we recognize in the figures themselves, but rather because of the loose lack of order of the composition. This art of composing or grouping of many and different figures that meet eachother in one piece is commonly called the Disposition or Ordinance; as such it only appears to occur in paintings that consist of many and different Figures. It is however true that one also needs to observe a certain order in the pieces that only contain one Figure; and the Artist, who portrays a distinguished man in stately councilor’s clothes standing on his head, is rightfully considered to have mistreated his Art insufferably; nonetheless this objectionable disorder deserves the name of a bad order rather than of a bad Ordinance.
The complete Latin phrasing is: 'quae ex his componuntur (‘things that are composed of them [the colours]'. Junius provides the Greek term 'sygkrimata', which means combination or composition. I would like to thank Wieneke Jansen (Leiden University) for her precious assistance on this citation. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
{Datmen de natuer en kracht der verwen behoort te kennen, eermen in de
breekingen zeker gaen kan.} Het is t' eenemael onmogelijk, zegt Hermogenes, datmen de vermenging der dingen grondich zouw kunnen verstaen, voor men een byzondere kennisse van elk vermengbaer ding heeft. Indien iemant een graeuwe of middelverwe, ofliever tusschekleur (of mezetinte) na den eysch zijns werks zoekt, zoo is 't hem van noode, dat hy de natuer van de donkere en lichte verwen kent, om de waerachtige breekinge te voorzien.
[BLANC J, 2006, p. 353] {Qu'il faut connaître la nature et la force des couleurs avant de gagner de l'assurance dans leur mélange}. Il est absolument impossible, en effet, dit Hermogène, de pouvoir complètement comprendre le mélange des choses si l’on n’a pas préalablement une connaissance particulière de chacune des choses que l’on mélange. Si quelqu’un cherche à produire une couleur grise ou moyenne ou plutôt ce qu’on appelle une demie-teinte ou « mezzotinte », en fonction de ce qu’exige l’œuvre, il lui est nécessaire de connaître la nature des couleurs sombres et claires afin de prévoir quel mélange en ressortira vraissemblablement.
Conceptual field(s)
Quotation
Sir Kennelme Digby vermeet zich van de vermengeling der verwen te {...} schrijven. De veranderlijkheden van middel koleuren, zegt hy, mogen wy van de Schilders leeren, dieze op hare paletten vermengen, met een zamenvoeging der strijdige: zy geven voor, dat als het wit een bruine verwe vermeestert, dat daer dan een root of geel uit ontstaet. Maer, als het zwart het wit sterk overtreft, dat daer dan blaeuwen, violetten, en zeegroenen uit voortkomen. Zeeker, de Schilders, die dien zoo hoogverlichten man dus onderrecht hebben, verdienden van Apelles verwvrijvers bespot te worden. Want noch root noch geel en kan 'er uit wit en bruin; {Vermenging van geneege en strijdige verwen} voortkomen, ten zy het bruin alreets overmatich rood of geel is, noch deeze verwen en laten niet af rood ofgeel te zijn, schoonze bruin zijn. Zoo zullen ook geen blaeuwen, groenen noch violetten uit de kracht van meerder zwart vermengt worden; maer een weynich wits kan zwartachtich blaeuw, paers, of groen, wel ietwes, of, zoo veel men wil, verlichten. De vermengelingen van twee verwen, indienze elkander bevrient zijn, brengen geen andere middelverwe uit, als die na beyden aert, als groen uit geel en blaeuw, purper uit blaeuw en root: gelijk de vermengingen in den Regenbooge te zien zijn. Daer en tegen zullen de vyandige verwen elkanderen byna geheel vernietigen, en niets anders dan een graeuwachticheit voort brengen, als te zien is in 't zamenmengen van groen en root. Een graeuwachticheit, zeg ik, maer zoo mocht men alles, wat juist niet root, geel, of blaeuw was, graeuw noemen. Neen. Deeze overeenkomst en strijdicheit der verwen heeft ons 't vermogen van byna al wat in de natuer gezien wort na te koloreeren, toegebracht, zoo datter niets anders als een wel geoeffent ooge, om de natuer met oordeel aen te zien, van nooden is. Het oordeel van de verwe is hier het voornaemste, indien maer het dingen in de natuer tusschen de uiterstens onzer verwen bepaelt is. {Haer groot vermogen.} Want te vergeefs zoumen de Zon met oker nabootzen, ten ware zy taende, of door een wolk scheen. Wel aen dan, gy stelt dat de dingen, die gy na koloreert, noch lichter, noch geeler, rooder, blaeuwer, groener, paerser, zwarter, noch wat'er meer is, dan de verwen op uw palet zijn. Zeeker, indien uw oordeel maer kracht heeft, zoo hebt gy 't gewenste in uw vermogen, en de oeffening, mits dat uwen yver blijve, zal u zeer doen naderen.
[BLANC J, 2006, p.357-360] Sir Kenelm Digby s’est permis d’écrire sur le mélange des couleurs. Les variations des demi-teintes, dit-il, peuvent être apprises des peintres qui les mélangent sur leurs palettes en associant les couleurs opposées. {Le mélange des couleurs amies ou ennemies}. Ils prétendent que, lorsque le blanc domine un brun, il en ressort un rouge ou un jaune, mais que, quand le noir surpasse fort sur le blanc, cela crée alors des bleus, des violets et des verts mer. Il est certain que les peintres qui ont ainsi renseigné cet homme si hautement éclairé mériteraient d’être ridiculisés par les broyeurs de couleurs d’Apelle. En effet, du blanc et du brun ne peuvent produire ni du rouge ni du jaune. Et ces couleurs ne peuvent pas davantage donner l’impression d’être des rouges ou des jaunes, bien qu’elles soient brunes. Il n’y a pas non plus de bleus, de verts ou de violets qui sortent mélangés d’un noir plus fort. En revanche, un peu de blanc peut bien éclairer en quelque façon ou autant qu’on le veut un bleu, un violet ou un vert noirâtre. Les mélanges de deux couleurs, si elles sont amies l’une avec l’autre, ne produisent aucune autre demi-teinte que celle qui correspond à leurs deux natures communes. C’est le cas du vert à partir du jaune et du bleu, du pourpre à partir du bleu et du rouge, comme on peut le voir aux mélanges d’un arc-en-ciel. Toutefois deux couleurs ennemies l’une et l’autre se détruiront presque totalement et ne produiront rien d’autre qu’une couleur sale, comme on le voit en mêlant du vert et du rouge. Je dis : une couleur sale. Cependant, on pourrait également affirmer qu’une couleur qui n’est ni rouge, ni jaune ni bleue est une couleur sale, mais ce n’est pas vrai. Cette correspondance et ce conflit de couleurs nous a donné la capacité de donner une couleur à presque tout ce qui est vu dans la nature, si bien que nous n’avons besoin que d’un œil bien exercé pour regarder la nature comme il faut. Ce qui compte ici, c’est le jugement de la couleur. Mais il faut que les choses de la nature soient déterminées par les plus extrêmes de nos couleurs.
Conceptual field(s)
Quotation
En zoo zegt ook Demokritus, dat de verwen, door een bequame vermenging, in een maetschiklijke Teykening eerst haere kracht en vermogen bewijzen. Dit is waerachtich, want de Teykening wort door de natuerlijke koloreeringe, en de koloreeringe door de zekere en maetschiklijke teykening tot {...} volkomentheit gebracht.
[BLANC J, 2006, p. 360] Et Démocrite dit aussi que les couleurs, par un habile mélange, montrent leur force et leur puissance dans un dessin proportionné. C’est vrai : le dessin est amené à la perfection par le coloris naturel et le coloris par le dessin sûr et proportionné.