{Wat Houdinge is.} Houdinghe dan om den sin van het woort ende de kracht van hare ware eygenschap uyt te drucken, is dat ghene, ’t welck alles wat in een Teyckeningh ofte Schilderye komt, doet achter, en voor uytwijcken, en van het voorste tot het middelste, en achterste, alles op sijn plaets doet staen; invoeghen dat yeder dingh sijn eygen stant-plaets, soo van behoorlijcke Groote en Coleur, als Licht en Schaduwe komt te behouden, en datmen de wijtheidt van de plaets die tusschen yeder Beeldt of Lichaem open en ledigh is, wijckende ofte na sich toekomende natuerlijck met de Oogh, als of het met de Voeten toeganckelijck waere, kan na-speuren, dat hem yder dingh op sijn eygene plaets bevindt; daerom sy dan Houdinghe genoemt wert.

Ten Tweeden, een schoonen, suyv’ren, en gestreckten locht, die wat sommer en koelder van ghesteltheydt schijnt, sonder veel verscheydentheyt der Coleuren, moet aengeleyt worden met schoon Ascus, als boven geset is; en met dit selve Blaeuw dat met wat meer Wits getempert is, salmen onder het bovenste Blaeuw aenleggen, en soetjens van boven nederwaerts verdrijven, invoegen dat het altijdt een versoetend Blaeuw blijve, en op den Orizont het lichtste kome te wesen; dan salmen met den voorschreven Ascus hier en daer eenige veranderlijcke streecken, flaeuwelijck in ’t verschiet aenwijsen, altijt opmerckende datse wijckende blijven, en groote ruymte vertoonen.

Dan staet aen te mercken datmen de dingen die verre in ’t verschiet komen, selden of weynigh hooght, invoegen dat het van veele alleen licht en schaduwe flaeuwelijck aengewesen, genoegh is;

in SANDRART, Joachim von, Academia nobilissimae artis pictoriae eruditae, trad. par RHODIUS, Christian, Nürnberg, Froberger, 1683., p.17