STAND (n. m.)
FILTERS
LINKED QUOTATIONS
Quotation
6 Want siet, den Mensch end’ een Colomne tsamen {Een Mensch by der Colomne gheleken.}
Worden in standt en stellinghe gheleken,
En t’hooft als het swaerste let des Lichamen
Met t’lijf ondersteunt zijnde, moet betamen
Den voet voor Basis daer onder ghesteken,
En dan op welcken den last comt ghestreken,
Die draeght het hooft, soo recht, datmen in’t dalen
Een loot-streke tusschen beyden mocht halen.
[D'après NOLDUS 2008, p. 51:] 6 En effet, voyez-vous, l’Homme et une Colonne {Comparaison d’un Homme à une Colonne.} sont comparables par la position verticale et la posture. Et puisque la tête, la partie la plus lourde du Corps, est soutenue par le tronc, il ocnvient que le pied soit mis dessous comme Base sur laquelle pèse la charge qui porte si droit la tête qu’en descendant on pourrait tracer une perpendiculaire entre les deux.
Conceptual field(s)
Quotation
17 Ghelijck wanneer men maeckt bootsen oft standen, {Van werckende bootsen, den leden te schicken nae hun actien.}
Die met stocken steken oft seelen trecken,
Eensijdich moeten uyt voeten en handen,
Met aermen en beenen die t’samen spanden,
Oft steylden, soo t’werck de leden doet strecken :
maer sonderlingh salmen mijden, te decken {Van t’lichaem zijn schoonheyt niet te bedecken, dat het nergens belet zy aen omtreck oft anders.}
Met armen t’naeckt Corpus, op dat het immer
(Ist moghelijck) vry zy van alle limmer.
[D'après NOLDUS 2008, p. 53:] 17 Par exemple, lorsqu’on dessine des modèles ou postures {Qu’il faut arranger les membres d’une figure en action selon leur action.} manipulant des batons ou tirant sur des cordes, les pieds et les mains doivent saillir d’un côté ainsi que les bras et les jambs qui se tendent ensemble dans la direction que l’action demande. Mais en particulier il faut se garder de cacher le corps nu par les bras, afin qu’il soit toujours (si possible) libre d’entraves. {Qu’il ne faut pas cacher la beauté du corps ; qu’il ne soit nulle part gêné, ni dans son contour, ni ailleurs.}
Conceptual field(s)
Quotation
38 Ons maeghden en Vrouwen met zedich wesen {Vrouwen standen en actien soet en zedich.}
Laet dan vercieren, om welstandts verstercken,
Al heeft Zeuxis Homerum (soo wy lesen)
Elders al te vele ghelooft in desen,
Dat hy in Wijfs beelden heeft laten mercken
Oock ernstighe, herde, en grove wercken,
Al welcke dinghen sullen den volwassen
Ionghelinghen, oft Amasones passen.
39 Sonderlinghe stercke ghestelde Mannen
Sullen doen gheweldigh’ acten en standen {Standen en actien nae de macht der Beelden.}:
maer Ionckheyt, die swaermoedicheyt wil bannen,
Moet wesen wacker met leden ontspannen,
Gants vry en los, nu de stellinghe van den
Oude Mannen, die sullen metten handen
Yet vattend’ hun swacke lijf onderhouden,
Met vermoeyde beenen gheneyght om vouden.
[D'après NOLDUS 2008, p. 58:] 38 Ornons donc les Vierges et Femmes d'une vertueuse apparence {Les postures et gestes des Femmes sont doux et chastes.} pour renforcer la bienséance, même si (comme nous le lisons) Zeuxis à Homère a par ailleurs trop fait confiance en montrant aussi des Figures féminines dans des travaux épuisants, durs et harassants qui ne conviennent exclusivement qu'à des Amazones ou des adolescents. 39 En particulier, des Hommes de constitution robuste doivent montrer des actions et des postures puissantes. {Les postures et les gestes doivent correspondre à la force des Figures.} Mais la jeunesse, hostile à ce qui est trop sérieux doit être alerte, avec des membres décontractés, complètement libres et détendus. À présent, passons à la posture des Vieillards qui, s'appuyant des mains sur quelque chose, soutiendront leur faible corps avec des jambes fatiguées, qui s'apprêtent à céder.
Conceptual field(s)
Quotation
Inde Worstelaers ende Schermers de krachten daer vereyst, in Laocoön vasten ouderdom in Antinous een swacke swier van Lichaem by na Vrouwelijck; in Apollo een wel-gemaeckten Jongelinck, in Bacchus ront gedraeyde leden, in Satyrs en Faunen beklonckenheyt van vlees, ende in de Vrouwen nu een tenger, ende dan een wel-gevoet en poesel Lichaem uytgebeelt; swijghende vande verscheyden Ouderdom, stant, gebaer, wesen, kleedingh en meer sulcks, kan niet genoegh verwonderen de groote schoonheyt in yder en soo wel onderscheydentheyt in allen, met de meeste eenvoudigheyt ende veel meer andere deughden vergeselschapt:
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] In the Wrestlers and the Fencers the force necessary for it is expressed, in Laocoon steady age, in Antinous a light almost feminine refinement of the body; in Apollo a well-made young man, in Bacchus twisting body parts, in Satyrs and Fauns sturdiness of flesh, and in the Women now a slender and then a well-fed and plump body; tacit on the different ages, postures, gestures, clothing and the like, the great beauty in each and the variety in all cannot amaze enough, accompanied by the highest simplicity and many other virtues:
AGESANDROS OF RHODES, ATHENODOROS et POLYDOROS, Laocoon et ses fils, 40 avant J.C. - 20 avant J.C., marbre, 208 x 163 x 112, Vatican, Vatican, Museo Pio-Clementino, Inv. 1059.
ANONYME, Bacchus, antique sculpture (dans GOEREE, 1670a, p. 68)
ANONYME, Antinoüs du Belvédère, le Lantin, v. 117 - v. 138, marbre, h. 195, Vatican, Vatican, Museo Pio-Clementino, MV_907_0_0.
ANONYME, Apollon du Belvédère, v. 130 - v. 140, marbre, h. 224, Vatican, Vatican, Museo Pio-Clementino, inv. 1015.
ANONYME, Les lutteurs, 27 avant J.C. - 476 après J.C., marbre, 89 x 90, Firenze, Uffizi, Inv. 61 et 216.
ANONYME, Satyrs en Faunen, [Antiquité].
ANONYME, Schermers, [Antiquité].
Conceptual field(s)
Quotation
Wy en willen oock niet vergeten de seer fraye en uytgelesene statuen, ende aeloude rompen, die nu onlanghs door den Kunstlievenden Heer Ian de Bisschop in ’s Gravenhage uytgegeven zijn, in welcke hy na de beste afteyckeningen, soo van hem, als dien hy uyt handen van andere Liefhebbers der Teycken-kunde, bekomen, herteyckent en op ’t Koper ge-Etst heeft, van welcke sommige oock onder de antique van Perrier, en andere by Boyssardus gevonden worden. Van eenige vertoont hy verscheyde standen, ende verkiesingen om de schoonheden der selver Beelden niet verduyster te laten.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] We do not want to forget the very lovely and excellent statues and ancient busts, which have recently been published by the Art-loving Mister Jan de Bisschop in The Hague, which, after having obtained the best sketches by himself and from the hands of other Amateurs of the Art of Drawing, he drew them again and etched them on Copper, some of which can also be found amongst the antiques of Perrier and other by Boissard. Of some he shows the different postures and choices to not let the beauties of these Statues remain hidden.
Conceptual field(s)
Quotation
Indien yemandt waerlijck den naem van een groot Meester verdient, en dat sijne Wercken vol vande ware deught der Konste konnen ge-oordelt worden, en dat sy alle nootwendigheden, soo van goede Teyckeningh en proportie, behoorlijcke reddinge en houdinge in haer hebben, die over een komen met de Plaets van ’t licht, in welcke de voorwerpselen zijn; en dat de schaduwen en dagen geschickt zijn, na de occasie van welcke sy werden voort gebracht; en dat voorts alle de Beelden gedisponeert en gecoloreert zijn, na den inhout van de Historye diemen wil vertoonen; daer-en-boven datse aendachtigh ende werckelijck hun doeningen en hertstoghten voort-brengen, die met haer gansche standt overeen komen; soo machmen wel op sijn Konst vertrouwen, nochtans nedrigh van herten, en ghemeensaem van ommegangh wesen: {Wat d’hovaerdy dickwils te wege brenght.} Want de hovaerdy maeckt onse Vyanden listigh, om met Leugenen en quade parten, onsen goeden naem en faem te ondermijnen; die niet als door sich wel ende loffelijck ontrent mindere Meesters te dragen, en konnen overwonnen worden.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] If someone truly deserves the name of great Master, and that his Works are judged to be filled with the true virtue of Art, and that they have all the necessities such as good Design and proportion, acceptable distribution of colors and harmony in them, that coincide with the location of the light, in which the objects are placed; and that the shadows and lights are appropriate, after the occasion in which they originate; and that furthermore all the Figures are placed and colored after the content of the History that one wants to portray; moreover that they produce their actions and passions carefully and naturally, which coincide with their whole pose; as such one may trust his Art, yet be humble of heart and social in interaction: {What pride often generates.} Because pride makes our enemies deceitful, to undermine our good name and fame with Lies and evil guiles; which can only be defeated by behaving oneself honorable with regard to the lesser Masters.
Conceptual field(s)
Quotation
De Leden-stemming en Proportie-Maat, is by d’Antike Konstenaren altijt in groote waarde gehouden; en hebben in verscheyde Voor-beelden blijk gegeven, datse die grondigh verstonden. Telekles en Theodorus, maakten yder de helft van het Beeld van Apollo Pythius, d’een was in ’t Eyland Samos, en d’ander was te Ephesen. En nochtans pasten bey dese stukken soo wel tot makander, dat men niet anders souw geoordeeld hebben, of het Beeld was uyt de hand van eenen Meester gekomen. ’t Geen hun waarlijk sonder d’aldernaauwkeurigste kennis der Proportie, onmogelijk sou geweest hebben.
d’Algemeene Proportie van een Schoon Mensch-beeld kan onses agtens kort, en met weynig omslag voorgesteld werden; en het is niet geheel noodig soo veel arbeyds, soo veel Modellen en soo veel seggens, als sommige wel gedaan hebben, over hoop te halen: die doch met al haar verscheyde Voor-beelden, meer dan de helft te veel, en op het duysentste deel, niet genoeg en hebben gedaan. Want soo men in de Mensch-kundige Proportie onderneemd, meer als eenige weynige regels, van de algemeene regtschapenheyd der Menschen genoemen, te stellen, soo salmen sich tot een oneyndig getal Voor-beelden verpligt vinden; en soo doende geduurigh te veel, en t’elckens te weynigh doen. Met moet voornamelijk in dese Oeffening aanmerken, dat de nette Proportie-regel niet voegsamer kan ondersogt werden, dan in een Beeld, dat in een Simpele, dat is, in een Enkele en eenvoudige regt opstaande stand, buyten alle werking of actie, geplant is.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] The division of the limbs and the mesure of Proportion have always been held in great value by the Ancient Artists; and they have shown in several Examples, that they understood them well. Telekles and Theodorus both produced half of the Statue of Apollo Pythius, one was on the Island Samos, the other in Ephesos. And yet both these parts fit so well together, that one could not have judged differently than that the Statue was from the hand of one Master. Which would have been impossible to them without the most thorough knowledge of Proportion. The General Proportion of a Beautiful Human figure can be explained quickly and without much elaboration; and it is unnecessary to come up with that much work, that many Models and so many words, as some have done: who yet, with all their different Examples have done more than half too much and not enough on the per mille [ndr: i.e. the smallest parts]. Because as one sets out to form more than just a few rules in the Human Proportion of the general uprightness of Man, one will be obligated to [ndr: create] an endless number of Examples; and as such will repeatedly do too much and often too little. For this Practice one should most of all notice that the proper rule of Proportion cannot be investigated more appropriately, than in a Figure, that is placed in a Simple, i.e. a Single and uncomplicated upright position, exempt of any movement or action.
TELEKLES, Apollo Pythius, antique sculpture (dans GOEREE 1682, p. 43-44)
THEODOROS, Apollo Pythius, antique sculpture (dans GOEREE 1682, p. 43-44)
Goeree uses the terms ‘ledenstemming’ and ‘proportie-maat’ next to eachother, suggesting a distinction between the two terms which does not become apparent in this extract. I have tentatively translated the term as division of the limbs. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Want om dat de Menschen alle uyt eenen Bloede gemaakt zijn; en dat de Actien die uyt de togten van ’t Gemoed komen, en geensints van de Burgerlijke Zeden afhangen (want die zijn te bijster verschillig) by yder sich even eens bevinden, daarom besluyten wy (soo veel de Actien aangaat), uyt de Beschouwing van de Geschilderde Doeningen, even dat selve, dat we gewoon zijn in soo een stand, Actie of Gebeerde, te denken, te doen en te willen, dat we sulx ook waarlijk voor onse Oogen sien gebeuren. Van den Neerlandschen Schilder Jan van Eyk werd verhaald dat hy een Orgel-spelende Cicilia in ’t Geselschap van zingende Engelen Geschilderd hadde; In welke de Actien soo Natuurlijk verstaan waren, dat een verstandig Zang-Konstenaar uyt de trekken van haar Mond, en wangen zien kon, wie den Bas, wie den Tenor, wie den Altus, of wie den Superius hield.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] As Man is made from one Blood; and all Actions that spring from the passions of the Mind - and do not depend on the Civil Traditions (because they differ far too much) – can be found in everyone, therefor we conclude (for as far as the Actions are concerned), from the observation of the Painted Movements, just like that which we are used to think, do and want in such a Posture, Action or Gesture, we truly see it happen before our Eyes. It was said of the Netherlandish Painter Jan van Eyck that he had painted a Cecilia playing on the Organ in the company of singing Angels; In which [ndr: painting] the Actions were so naturally conceived, that a wise Singer could see from their mouth and cheeks, who sang the bass, the tenor, the altus or the superius.
Conceptual field(s)
Quotation
Van de Stelling der Beelden volgens de Natuurlijke en toevallige stand der beweging in allerhande Doening.
Laat ons van de Tronie-stelling in ’t bysonder tot een ander voornaam en algemeen Deel der Mensch-kunde over gaan; Namelijk tot de Teykenkonstige stelling van de bewegende Stand der Werkende Mensch-beelden; En daar ontrent aanwijsen hoedanig de Beelden onder sekere Linie van Bestuur en Gewigt, en Tegen-wigt allerhande Doeningen en Actien van Staan, Gaan, Loopen, Torssen, Dragen, Werpen, als anders, welvoegsaam en Natuurlijk, sonder daar heen te vallen, of onmogelijkheyd in haar Doening te vertoonen, verrigten konnen: Op dat den Teykenaar en Schilder die sigh daar in wel afgerigt bevind, het Middel mogt in de Hand hebben, om sijn Beelden in allerhande voorval en Verkiesing, tot het Oogmerk van sijn voorgesteld bedrijf, soodanig te bepalen, datse noit tegen de Teykenkundige Trek, noch tegen de mogelijkheyd der Doening, ten opsigt van ’t Maaxel en samen-stel der Leden aanloopen. En gelijk dit een van de gewigtigste Hoofd-stukken der Schilder-Konst is, soo heeft het ook alle Groote en Verstandige Meesters niet alleen ter Herten gegaan, sig hier in wijselijk te dragen, maar veele hebben ook met alle vlijd hun Leerlingen geduurig vermaand daar op nauw agt te geven: En dat wel soo veel te meer alsse sigh ontblood vonden van de Onderwijsingen in de Boeken, en Voor-beelden. Karel van Mander die beter Schrijver en Prater dan Schilder is geweest, seyde in sijnen tijd dat het te wenschen waar, datter van ymand een Onderwijsing aangaande de stelling der Beelden, volgs de Werkende Verkiesingh der Actien, en d’uytdrukking der Herts-togten, ontworpen wierde: En seyd hy, ik soude sulx geerne selfs gedaan hebben, in dien ik my daar bequaam toe gevonden had.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] On the Composition of Figures according to the Natural and incidental posture of movement in all sorts of Action. Let us proceed from the composition of the Face in specific to another important and common Part of the Anatomy; Namely to the Artful composition of the moving Posture of Working human Figures; And in that context point out to which degree the Figures can carry out appropriately and Naturally, all sorts of Doings and Actions of Standing, Going, Walking, Hauling, Carrying, Throwing and others, within a certain Line of Conduct and Weight and Counter-weight, without falling or showing an impossibility in their Action: So the Draughtsman or Painter who finds himself well-trained in this, has the tools at hand to conceive his Figures such in all sorts of occurrences and choices, to the purpose of the proposed action, that they will never appear to be against the Draught, nor against the possibility of the Action, with regard to the Creation and structure of the Limbs. And as this is one of the most important Chapters of the Art of Painting, as such it has not only concerned all Great and Wise Masters, to act wisely in this regard, but many have continuously urged their Pupils with diligence to pay close attention to it: And even more so when they were without the Instruction in Books, and Examples. Carel van Mander, who was a better Author and Speaker than Painter, said in his time that it were commendable, that someone designed an Instruction regarding the composition of Figures, subsequently the Working Selection of Action and the expression of Passions: And he said, I would have been inclined to do so myself, if I had found myself capable of it.
Conceptual field(s)
Quotation
Den vermaarden Italiaansen Schilder Masaccio werd boven maten gepresen, om dat hy de vervalle tijd der Schilder-Konst, aangaande het stellen der Beelden, merkelijk verbeterd heeft. Want gelijk het doe door een algemeene onagtsaamheyd was op de baan gekomen, de standen der Beelden op bey de Voeten gants Loom en onbevallig, sonder de minste bereydwilligheyd of Werking te verkiesen;
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] The famous Italian Painter Masaccio was praised extremely, because he had considerably improved the decayed period of the Art of Painting, regarding the positioning of Figures. Because as it had come into being through a general inattentiveness, the postures of the Figures on both feet rather inert and ungraceful, without selecting the least intention or Action;
Conceptual field(s)
Quotation
Gelijk dan ook dusdanige Wanwendsels, met de Naam van Sprangers Greepjes in de Wandeling bekend zijn, Symon Vouet en eenige andere Fransche Meesters hebbender mede al een Smeur van weg gehad. Voorwaar die op het Maaxel der Deelen, en de Werking der Muskelen let, sal wel gewaar werden, dat een Beeld gracelijk op een Voet geplant, soo veel wigt daar op send, en de Muskelen die de Voet en Toonen buygen, soodanigh beladen en besigh houd, dat de Toonen niet over houden om te bewegen of veel te Trammeleeren: En of sigh ymand inbeelde dat hy dat doen kan; wy houden egter staande, dat het een swakke en onsekere stand sal vertoonen, en noch meer in de Schilder-Konst sich sal openbaren.
École française
SPRANGER, Bartholomeus
VOUET, Simon
Goeree repeats his dismissal of Spranger’s style, first noted on page 7, and has a similar judgement of Hendrick Goltzius (Hoofdstuk XI, p. 405-406). [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
In de Schilder-Konst dan sullense beter voegen, wanneerse min of meer gedrayd vertoonen: De Reden is om datse vlak op zijde, een juyst afgepaste stand en oogenblik van Beschouwing uytleverende, genoegsaam laten blijken datse soodanig niet toevallig uyt de oorsprong van haar eygen vrywillige beweging, maar met voordagt verkosen zijn; {De Beelden moeten in een ordinantie altijd een toevallige stand hebben.} ’t geen de Losse beroerlijkheyd, dieder altijd in de Beelden behoord gesien te werden, t’eenemaal tegen is, ja de selve wech neemd.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] In the Art of Painting they would fit better, when they are shown more or less twisted: The Reason is that from the side, offering a well-chosen posture and moment of Observation, they properly show that they were not selected at random, originating in their own free movement, but with consideration; {The Figures should always have a coincidental posture in a composition.} which is contradicting the loose movement, which should always be seen in Figures, yes it even eliminates it.