SCHIJNSEL (n. n.)

BRIGHTNESS (eng.) · CANDOR (lat.) · ÉCLAT (fra.) · SCHEIN (deu.) · SHINE (eng.) · SPLENDOR (lat.) · TONUS (lat.)
TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
/ · BRIGHTNESS (eng.) · CANDOR (lat.) · REFLECTION (eng.) · SCHEIN (deu.) · SHINE (eng.) · SPLENDOR (lat.)

FILTERS

LINKED QUOTATIONS

2 sources
5 quotations

Quotation

Soo namen dan d’oude Meesters dese vijf hoofd-stucken in haere Schilderyen op ’t aller nauste waer. I. Den Historischen inhoud, die veeltijds d’Inventie ofte oock ’t argument ghenaemt wordt. II. De ghelijck-maetigheyd, diemen doorgaens henen de Proportie, symmetrie, analogie, en harmonie noemt. III. De verwe ofte ’t Coleur; en daer in plaghten sy ’t licht en schaduwe, als oock ’t schijnsel en duysternisse naukeurighlick t’ onderscheyden. IV. Het leven; ’t welck in d’Actie en Passie bestaet, ofte (om duydelicker te spreken) in de bequame afbeeldinghe der eyghenschappen die men in de onroerende dingen verneemt, als oock in de levendighe uytdruckinghe der beweghinghen diemen in de roerende dinghen speurt, wanneer deselvighe yet merckelicks doen of lijden. V. De schickinghe, die men ghemeynlick de Dispositie ofte Ordinantie plaght te heeten.

[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] As such the old Masters observed these five chief principles very closely in their Paintings. I. The Historical content, that is often called the Invention or also the argument. II. The uniformity, which one commonly calls the Proportion, symmetry, analogy and harmony. III. The colour or the colouring; and in this they tend to carefully distinguish the light and shadow, as well as the sheen and darkness. IV. The life; which exists in the Action and Passion, or (to speak more clearly) in the skilled depiction of the characteristics that one discerns in the unmovable things, as well as in the lively expression of the movements that one perceives in the movable things, when these do or suffer something considerable. V. The arrangement, that one commonly tends to call the Disposition or Ordinance.

duysternisse

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité des couleurs
CONCEPTION DE LA PEINTURE → lumière
EFFET PICTURAL → qualité de la lumière

Quotation

Dit is een wonderlick behulp onser ooghen; Ons ooghe schept eenen sonderlinghen lust in d’allerglinsterighste Coleuren, seght Maximus Tyrius {Dissert. xxxv.}, nochtans sal ons dit vermaeck een seer kleyn verghenoeghen toebrenghen, ’t en sy saecke dat men het aenghenaeme schijnsel van sulcken heldere verwe door een naebuyrige bruynte een weynigh soeckt te helpen.

[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] This is an amazing function of our eyes; Our eye takes a remarkable pleasure in the most twinkling colours, says Maximus Tyrius {…}, nevertheless this entertainment will only give us little joy, unless one attempts to help the pleasing glow of such bright paint a little by [NDR: placing] a brown nearby.

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité de la lumière

Quotation

Soo hebben wy noch voorder te letten op ’t ghene ons Plinius voorhoudt; dat daer naemelick nae ’t uytvinden van ’t licht en schaduwe, noch yet anders tot de Konst is toeghevoeght, ’t welck men ’t schijnsel ofte het afsetsel noemt, Dit schijnsel wierd Tonos ghenaemt, seght hy {Lib. xxxv. Cap. 5.}, om dat het tussen ’t licht en schaduwe tusschen beyden loopt, ende uyt beyde schijnt te ontstaen. Wat de verdrijvinge ende het verschiet der verwen belanght, het selvighe wierd Harmoge geheeten. Dies schijnt oock het woord Tonus alleenlick uyt te wijsen d’uytwerckinghe van een gheweldigher licht; wanneer naemelick het eene of het andere deel der Schilderye, ’t welck ghenoeghsaemlick schijnt verhooght te wesen, noch krachtigher verhooght wordt; mids te weghe brenghende het gene het welck ghenoegh scheen af te steken, nu maer alleen voor een schaduwe dient, om het ghene van te vooren af-stack noch meer afstekende te maeken. Doch hier van hebben wy in de voorgaende afdeylinghe ghehandelt.

[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] As such we should pay more attention to that which Plinius tells us; namely that after the invention of the light and shadow, something else was added to the Art, which one calls the glow or the contrast [NDR: problematic translation of the term afsetsel], This glow is called Tonos, he says {…}, because it sits between the light and shadow and appears to originate from both. What the diminuition and the degradation of the colours is concerned, this is also called Harmoge. The term Tonus also appears to point to the execution of a mightier light; namely when some or another part of the Painting, which appears to have been heightened sufficiently, is heightened even more powerful, causing that that which appeared to stand out sufficiently, now only serves as a shadow, to make that which stood out before stand out even more. Yet we have talked about this in the previous part.

The suggested translation is problematic with regard to the translation of the terms 'afsetsel', 'verdrijving' and 'verschiet', which are translated here as contrast, diminuition and degradation (of colours). The user is advised to reconsider these translations carefully. [MO]

afsetsel · tonus

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité de la lumière

Quotation

Om nu de gemelde schynsels te vertoonen, gelyk wanneer het water loopende is, zal men het zelve maar ten eersten opschilderen met dag en schaduwe, op een grond die eerst met een weinig taaijen olie dunnetjes uitgehaald is: en dan een groote das genomen, zo zagt als men krygen kan, en daar mede heen en weêr dwars over gestreeken. Maar om noch beter te doen, moet men een gemeene vispenceel neemen, lang van hair, en stryken, als gezegt is, zo digt aan elkanderen, gelyk de streepen van het water loopen; wel acht neemende, dat men den omtrek niet te veel weg dryve.

[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 401:] Pour représenter ces réflexions de la manière qu’elles se présentent dans une eau courante, il faut commencer d’abord par les peindre avec leurs jours & leurs ombres, sur un fond qu’on aura fait revenir, en y passant légèrement un peu d’huile tenace ; après quoi l’on prendra un blaireau ou un putois qu’on passera plusieurs fois, d’une manière aussi serrée qu’il est possible, de droite à gauche & de gauche à droite en suivant le fil et les ondulations de l’eau, & en ayant soin de ne pas trop effacer les formes des objets.

term translated by REFLECTION
term translated by SCHEIN

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité de la lumière

Quotation

[…] om een Maaneschyn te schilderen […] naamentlyk die nooit zelve, maar alleen haar schynsel, te vertoonen; (want aan de daging in een Schildery is meer gelegen, dan de Zon, Maan, of Kaars zelf te vertoonen) doende myne voorwerpen van achter, ter zyden, of van vooren, door dezelve daagen […]een weinig somberder dan het daglicht […]

[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 471:] […] peindre un clair de lune […], ne jamais peindre l’astre mais seulement sa lumière (car il est plus important de bien éclairer un tableau, que d’y faire paroître dans un tableau le soleil, la lune, ou un corps lumineux artificiel) en faisant tomber cette lumière sur les objets par-devant, par-derrière, ou de côté […] d’une manière un peu plus sombre que par la lumière du jour […]

term translated by SHINE
term translated by SCHEIN

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité de la lumière