COLOREREN (v.)

ANFÄRBEN (deu.) · ANSTREICHEN (deu.) · COLORER (fra.) · COLOUR (TO) (eng.) · FÄRBEN (deu.) · KOLORIEREN (deu.)
TERM USED AS TRANSLATIONS IN QUOTATION
CHROMATIQUE (fra.)
TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
ANFÄRBEN (deu.) · COLOUR (TO) (eng.) · KOLORIEREN (deu.)

FILTERS

LINKED QUOTATIONS

4 sources
13 quotations

Quotation

30 Om wel doen gloeyen hebt u speculaty,
maeckt dat u diepsels over een wel commen
Allesins nae den eysch met u carnaty,
De welcke verscheyden heeft goede graty :
Aen Kinders, maeghden, en jeuchdighe Blommen,
Op de verscheydenheyt der Ouderdommen,
En Volck, die daeghlijcx in Sons hitte braden,
Wel acht te nemen en sal u niet schaden. {Op’t leven sal men acht nemen, in’t carnatie coloreren.}

[D'après NOLDUS 2008, p. ] 30 Pour obtenir une belle rougeur, il faut être attentif. {Il faut être attentif à la vie, quand on peint l’incarnat.} Faites que les contours sombres s’accordent bien partout’ avec ce que demande la carnation qui peut être particulièrement belle dans certains cas : les Enfants, les jeunes Femmes, et les jeunes Fleurs. Cela ne vous nuira pas de faire bien attention à la diversité des âges, et aux Gens qui, tous les jours, sont brûlés par la chaleur du Soleil.

Conceptual field(s)

MATERIALITE DE L’ŒUVRE → couleurs

Quotation

35 Dus zijn d’Italianen al bedachter
In’t verwen als wy zijn, hoe wy ons pooghen, {Nederlanders plegen niet wel te coloreren.}
Hun dinghen staen veel poeslijcker en sachter,
Als d’ons’ en doen, oock wy ghemeenlijck achter
En vooren al even licht willen hooghen,
Niet alleen siet ons dinghen uyt den drooghen,
maer als w’ons best vleesch te schilderen meenen,
Soo isset al visch, oft beelden van steenen.
 
36 Dus moeten wy toesien, dat ons wat milder
De Pinceelen moghen zijn jonstich coene,
Op dat oock t’wel verwen by ons verwilder :
Iae wy moeten bedencken, hoe den Schilder
Wel soo veelderley verwen heeft van doene,
Om een troenge te schild’ren, als men groene,
Blaeuw, gheel, en van alles behoeft nootsakich,
Om maken een Landtschap schoon en vermakich. {Een Schilder heeft wel soo veel verwen van doen in een troenge, als in’t landtschap.}

[D'après NOLDUS 2008, p. 179:] 35 Les Italiens sont donc vraiment plus avisés {Les Néerlandais, d’habitude, ne se servent pas bien de leurs couleurs.} que nous dans l’utilisation des couleurs. Quoi que nous fassions, leurs figures sont beaucoup plus potelées et douces que les nôtres. Nous, nous avons aussi l’habitude de rehausser autant au premier plan qu’à l’arrière-fond. Non seulement notre travail a l’air sec, mais même lorsque nous croyons peindre une belle chair, ce n’est en fait que du poisson ou une statue de pierre. 36 Alors, nous devons veiller à ce que nos Pinceaux deviennent plus généreux, et très actifs, pour que la bonne peinture veuille bien séjourner chez nous. Oui, nous devons bien considérer que le Peintre, pour peindre un visage, a besoin de couleurs en aussi grand nombre que les verts, bleus, jaunes et autres couleurs encore nécessaires pour faire un beau Paysage avenant. {Un Peintre a besoin d’autant de couleurs dans un visage que dans un Paysage.}

École flamande
École italienne
École néerlandaise

verwen

Conceptual field(s)

MATERIALITE DE L’ŒUVRE → couleurs

Quotation

[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] […] When one investigates the judgement of others, not only the high Price and value that these things [ndr: antique sculpture] have also had for the connoisseurs in the ancient times, and still have nowadays; firstly it was argued by Cicero, Pliny, and other authors of standing, from the story of things almost unbelievable, and secondly the daily experience teaches it: But the unequivocal agreement of Raphael of Urbino, Michelangelo Buonarroti, and all the powerful Masters: who – as is known – have not only directly declared this with words, but also shown with action; forming their whole oeuvre after this guideline: Yes to such a degree, that they often were not stopped from incorporating complete pieces in their works, almost becoming Thiefs, instead of imitators. And the Amateurs are of the same mind; as they commonly judge those parts of their works as the best, which resemble those old Examples the most. Even those of Venice, who normally have excelled most in the Coloring and virtuosity of the Brush then in the Design, may serve as witnesses of this; as Mantegna, Palma are said to have learned and taken much from it.

prijs

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur

Quotation

Eyndelingh soo moetmen neffens alle ‘t gene voorseyt is, voornamentlijck tot het Schildern, arbeyden om grondigh den aert, kracht en vermogen der Verwen, Olyen en Vernissen, ontrent het Coloreeren te kennen, die oock wel ende veranderlijck te ordineeren, ende na vereys van saecken, aengenaem ende met modestie op sijn jyste plaets wel te schicken en natuerlijck aen yder dingh toe te eygenen; {Aert der Verwen moet verstaen worden.} ten eynde men niet en late blijcken, datmen sich opde schoone Coleuren verlaten, of de ware Deught van sijn Tafereel door een enckel Verwengepronck gesocht heeft. Van gelijcken moetmen weten, hoemen de Verwen, soo in het Doodt-Verwen als in ’t Op-Schilderen sal temperen, handelen en aenleggen, en hoedanigh deselve helder, gloeyent, ende schoon op den ander komen te decken, ende sich mackelijk Schilderen laten: {Handelingen der Verwen moet verstaen worden.} invoeghen sy verstandigh ghehandelt en playsant gecololeert [sic, ndr.] moghen schijnen.

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] At last one should, besides all that has been said thus far, for Painting one should principally work to thoroughly know the nature, power and capacity of the Colors, Oils and Varnishes, with regard to coloring, also knowing how to compose these well and with variety, and pleasantly and modestly placing it on the right place and apply it to each thing in a natural way after the demand of the case; {The nature of the Colors should be understood.} so that one does not show that one has leaned on the beautiful colors or has based the Virtue of his Painting only by the splendor of colors. Similarly one should know, how to mix, treat and apply the colors, both in the dead-coloring and in finishing, and how they will cover the other [colors] in a clear, glowing and beautiful [way] and let them be applied with ease: { The handling of the colors should be understood.} so that they may appear wisely treated and pleasantly colored.

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur

Quotation

Soo plachten eertijts fraye Borsten, Italien te gaen besoecken, en verbleven een wijle te Roomen, om onder ’t Schilderen aldaer de Teycken-school te oeffenen, die veele dan namaels na Venetien gingen, om het wel Schilderen en Coloreeren te leeren, gelijck d’exempelen van veel Meesters getuygen konnen.

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] As such, in the past good Men tended to go visit Italy, and they stayed a while in Rome, to practice the School of Drawing there while Painting, afterwards many went to Venice, to learn to Paint and Color well, as the examples by many Masters bear witness of this.

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur

Quotation

Indien yemandt waerlijck den naem van een groot Meester verdient, en dat sijne Wercken vol vande ware deught der Konste konnen ge-oordelt worden, en dat sy alle nootwendigheden, soo van goede Teyckeningh en proportie, behoorlijcke reddinge en houdinge in haer hebben, die over een komen met de Plaets van ’t licht, in welcke de voorwerpselen zijn; en dat de schaduwen en dagen geschickt zijn, na de occasie van welcke sy werden voort gebracht; en dat voorts alle de Beelden gedisponeert en gecoloreert zijn, na den inhout van de Historye diemen wil vertoonen; daer-en-boven datse aendachtigh ende werckelijck hun doeningen en hertstoghten voort-brengen, die met haer gansche standt overeen komen; soo machmen wel op sijn Konst vertrouwen, nochtans nedrigh van herten, en ghemeensaem van ommegangh wesen: {Wat d’hovaerdy dickwils te wege brenght.} Want de hovaerdy maeckt onse Vyanden listigh, om met Leugenen en quade parten, onsen goeden naem en faem te ondermijnen; die niet als door sich wel ende loffelijck ontrent mindere Meesters te dragen, en konnen overwonnen worden.

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] If someone truly deserves the name of great Master, and that his Works are judged to be filled with the true virtue of Art, and that they have all the necessities such as good Design and proportion, acceptable distribution of colors and harmony in them, that coincide with the location of the light, in which the objects are placed; and that the shadows and lights are appropriate, after the occasion in which they originate; and that furthermore all the Figures are placed and colored after the content of the History that one wants to portray; moreover that they produce their actions and passions carefully and naturally, which coincide with their whole pose; as such one may trust his Art, yet be humble of heart and social in interaction: {What pride often generates.} Because pride makes our enemies deceitful, to undermine our good name and fame with Lies and evil guiles; which can only be defeated by behaving oneself honorable with regard to the lesser Masters.

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur
L’HISTOIRE ET LA FIGURE → figure et corps

Quotation

{Het Teykenkonst [...] noodich den Schilders} Wy hebben boven gezeyt, hoe de Teykenkonst niet alleen noodich is aen Beeltsnijders, Bootseerders, [...] of, om met een woord te zeggen, aen alle vernuft oeffenende menschen; vermits het gezicht en het oordeel door de Teykenkonst uitermaten verlicht wort. Maer boven al dient zy tot de Schilderkonst, waer van zy zoo onafscheydelijk is, dat de Schilderkonst, zonder haer, niet alleen gebrekkelijk, maer geheelijk doot en gansch niet is. Daer de Teykenkonst, zonder 't behulp der verwen, alleenlijk met aenwijzing van lichten en schaduwen het grootste werk, in iets te verbeelden, machtich is. Waer uit lichtelijk te begrijpen is, dat die tot de Schilderkonst wil geraken, door de Teykenkonst moet opklimmen, en dies te omzichtiger, vermits het oud en algemeen gevoelen is, datter meer Schilders zijn, die 't aen 't wel teykenen, als aen't wel koloreeren gebreekt.

[BLANC J, 2006, p.106] {L'art du dessin [...] si necessaire aux peintres}.Nous avons dit plus haut de quelle façon l'art du dessin est nécessaire non seulement aux sculpteurs, aux modeleurs [...] ou, pour le dire en un mot, à tous les hommes exerçant leur génie, puique l'art du dessin éclaire grandement la vue et le jugement. Mais il profite surtout à l'art de peinture, dont il est si inséparable que [ndr : sans lui celui-ci est non seulement défectueux] mais même totalement mort et inexistant, alors que, sans le secours des couleurs, l'art du dessin en représentant quelque chose, n'est en mesure que de montrer la plus grande masse de l'oeuvre par l'indication des lumières et des ombres. D'où il est facile de comprendre que celui qui veut parvenir à l'art de peinture doit progresser grâce à l'art du dessin, et cela avec une grande circonspection, puisque c'est un sentiment ancien et universel qu'il existe plus de peintres auxquels il manque un bon dessin que de peintres auquel il manque un bon coloris.

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur
CONCEPTION DE LA PEINTURE → dessin

Quotation

Want schoon 'er veele konsten op de Teykenkonst gefondeert zijn, zoo en [...] is 'er geene, die dezelve tot zoo hoog een top van volmaektheit opvoert, als wanneer zy een waerdich voorwerp verbeelt hebbende, door het wel koloreeren geholpen, een wonderwaerdige Schildery maekt. Daer en tegen, wanneer de koloreeringe valsch is, zoo zouden mooglijk de trekken en  linien [...] wel goet konnen zijn, maer zy beelden niet uit 't geen zy anders vermogen, dat is, de natuer gelijk en onfeylbaer te vertoonen, welk de ware Schilderkonst in haer volmaekten graedt stoutelijk belooft.

[BLANC J, 2006, p. 349-350] Quoique beaucoup d'arts soient fondés sur l'art du dessin, aucun ne peut en effet atteindre le plus haut niveau de perfection dans la représentation d'un digne objet sans le secours d'un bon coloris qui fait qu'une peinture est digne d'être admirée. Cependant, quand le coloris est faux, les traits et les lignes auront beaux êtres excellents, ils ne représenteront pas ce dont ils seraient capables autrement: ils ne montreront pas la nature d'une façon ressemblante et infaillible, ce qui promet avec audace le véritable art de peinture lorqu'il a atteint son degré de perfection

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur

Quotation

{Wel koloreeren is als't gebouw op de grondvest van de Teykenkonst, En de ziele daer af; Zonder welke zy van hare macht ontbloot is. Dat is, de natuer gansch gelijk te schijnen.}

[BLANC J, 2006, p. 349] {Le bon coloris est comme l'édifice au-dessus de la fondation de l'art du dessin et il en est l'âme, sans laquelle l'art du dessin est dénué de force, c'est à dire qu'il est incapable de faire paraître la nature de façon totalement ressemblante.}

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur

Quotation

 En gelijkmen tot het schrijven van eenich woort verscheyde boekstaeven in yder lettergreep neemt, zoo neemtmen in het koloreeren van eenich ding tot yder pinseel streek verscheyde verwen. Dat wy dan onze gedachten eerst over de enkele verwen laeten gaen, zal niet vruchteloos zijn. {Datmen de natuer en kracht der verwen behoort te kennen, eermen in de
breekingen zeker gaen kan.} Het is t' eenemael onmogelijk, zegt Hermogenes, datmen de vermenging der dingen grondich zouw kunnen verstaen, voor men een byzondere kennisse van elk vermengbaer ding heeft. Indien iemant een graeuwe of middelverwe, ofliever tusschekleur (of mezetinte) na den eysch zijns werks zoekt, zoo is 't hem van noode, dat hy de natuer van de donkere en lichte verwen kent, om de waerachtige breekinge te voorzien.

[BLANC J, 2006, p. 352-353] Notre connaissance des couleurs, en effet, est aussi nécessaire à l’ art de peinture que la typographie à l’ensemble des arts libéraux. Et comme il faut prendre des caractères variés en chaque syllabe afin d’écrire un mot, il est nécessaire de prendre, pour colorier quelque chose, des couleurs variées à chaque coup de pinceau. Il ne nous sera donc pas inutile de laisser nos pensées aller tout d’abord vers des couleurs simples. {Qu'il faut connaître la nature et la force des couleurs avant de gagner de l'assurance dans leur mélange}Il est absolument impossible, en effet, dit Hermogène, de pouvoir complètement comprendre le mélange des choses si l’on n’a pas préalablement une connaissance particulière de chacune des choses que l’on mélange. Si quelqu’un cherche à produire une couleur grise ou moyenne ou plutôt ce qu’on appelle une demie-teinte ou « mezzotinte », en fonction de ce qu’exige l’œuvre, il lui est nécessaire de connaître la nature des couleurs sombres et claires afin de prévoir quel mélange en ressortira vraissemblablement.

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur

Quotation

TErpsichore heeft van 't wel verwen, Melpomene van lichten en schaduwen gehandelt. Zoo resteert'er noch van der zelver overeendrachtige ordening en meedevoeglijke schikkinge te spreeken. Welke geheymenis der konst wy gewoon zijn met het woort Houding uit te drukken; 't welk in het koloreeren eeven het zelve beteykent, als in de konst der maetschiklijkheyt de woorden Simmetrie, Analogie, Harmonie, en Proportie; zijnde ook als de overeenstemming en bekoorlijke zangwijze in de Muzijk. Want het begrijpt in zich een zuivere vergaderinge van samenstemmende kracht: het wel schikken der koleuren, 't welk wy de Tuilkonst noemen: en de ordentlijke schikking van lichten en schaduwen: nevens het voorkomen, wechwijken, ronden, en verkorten;[...].

[BLANC J, 2006, p. 445] Terpsichore a traité du beau coloris, Melpomène des lumières et des ombres. Il reste encore à parler de leur ordonnance unie et de leur disposition conjointe. Il est habituel de parler de ce secret de l'art en l'appelant "économie", ce qui signifie, pour le coloris, à peu près la même chose que les mots de symétrie, d'analogie, d'harmonie et de proportions pour l'art de la proportion, ou que l'unisson et la séduisante mélodie pour la musique. Cette économie suppose en effet une certaine pureté et une forte entente dans le rassemblement des couleurs, une bonne façon de les disposer -que nous appelons l'art des bouquets- et une disposition convenable des lumières et des ombres. Il faut ajouter à cela les avancées, les échappées, les modelés et les raccourcis

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur

Quotation

De zachticheyt van samenstemmende kracht is als een band van't geheele werk, en wort daeromme binding genoemt: zy doet in het schilderen of koloreeren even zoo veel, als het wel troepen en bondich ordineeren in de Teykenkonst te weeg brengt.

[BLANC J, 2006, p. 446] On appelle donc participation cette douceur et cette force de l'entente des couleurs, qui se correspondent les unes des autres et qui forment comme le fil de l'oeuvre. Elle fait presque autant pour la peinture ou le coloris que ce que la bonne ordonnance par groupes et l'ordonnancement tempéré font pour l'art du dessin.

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité des couleurs

Quotation

DEwyl een stuk, dat suyver en schoon gekoloreerd is, onvermydelijk alle menssen moet behaagen, zo wel kenners der konst als onkundige, en die het tegendeel zyn, aan iders ooge walgen; [...]
Gelyk het helder licht de oorzaak is, waar door al de koleurige voorwerpen, zich suiver en schoon voor onze oogen opdoen; zo is ook onwederspreekelyk, dat hoe meêr het zelve door duisterheid besmet en verbrooken zy, hoe gezegde voorwerpen zich ook duysterder en minder schoon zullen vertoonen.
Veele doorluchtige meesters, hebben zich jammerlyk hier in vergreepen; onder de Brabanders,
Rubbens; in Holland, Rembrant, Lievens en veele anderen, die hun trant hebben nagevolgd: de eene willende het leeven al te schoon hebben, is tot een raauwe bontigheid, een ander om de murwheid te bekomen, tot de ryp en rottigheid vervallen; […]

[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 105:] Autant un tableau dont le coloris est frais et beau charme et attache l’oeil, autant celui où cette partie est mal exécutée nous déplait et nous révolte même. […] Comme c’est par un jour pur & vif que tous les objets colorés paroissent brillans & beaux, on ne peut douter que plus les couleurs locales de ces objets sont rompues et dégradées par les reflets & les ombres, moins elles seront vives & belles. Plusieurs maîtres célèbres se sont singulièrement trompés dans cette partie, tels, par exemple, que Rubens, parmi les peintres Flamands; Rembrant & Lievens, parmi les Hollandois […]

term translated by COLOUR (TO)
term translated by KOLORIEREN

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur