MANTEGNA, Andrea ( 1430-1506 )
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
T: Waarom ik nu deze printen van Mantegna en Heemskerk vertoon, dat is om aan te wyzen, hoemen een generaal Konçept op ’t Papier steld, eer het Leeven gebruikt word. Want die meesters hadden dat voor een manier in ’t Schetzen haar’er naakte, jong of oud, dat zyde Muskulen en haar situatie, op zulk een wys gelyk gy ziet, met streepen of stipjes aantoonde; niet allen om te zeggen dat het zo hoord, maar daar door vaster en vaardiger te worden, gelyk het onvermydelyk moet volgen.
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
[...] En Italie il y avoit entre plusieurs autres ; Leonard Davinci, André Manteigne, Jean Belin, Correge, Giorgion, Michel Ange, Bonarroti, tres-excellent Sculpteur, mais non si bon Peintre, Polidore de Carravage, André Del Sarte, Le Titian, RAPHAËL D’URBIN, & Jules Romain, la plupart d’iceux & principalement en leurs commencemens avoient des manieres de Peindre fort finies, & souvent de telle sorte que la plus grande partie paroist seiche, dure, tranchée & maigre, causée comme je croy par avoir voulu trop finir & achever, comme si l’on eust deû regarder desdits Ouvrages chaque partie à part, & non le tout d’une seule œillade & d’une raisonnable distance ainsi qu’il se doit.
Leonard Davinci, avoit une maniere de Peindre tres-finie, & les couleurs appliquées & estenduës fort uniement, & tiens avec plusieurs qu’elle luy estoit toute particuliere ; Car à ce que j’en ay peu voir, il semble que les Jours & Ombres, soient par maniere de dire comme souflez, noyez, fondus ou perdus ensemble, & grande partie des Eminences des Corps tres-arrondis, principalement les petites parties, ainsi que cela se peut voir en divers Tableaux qu’il a faits, & mesme en deux, l’un de la Gioconde qui est à Fontainebelle-eau, l’autre d’une Flora qui estoit jadis au Cabinet de la feuë Reyne Mere Marie de Medicis, Toutefois une partie des œuvres que j’ay veuës de luy, tiennent tousjours en quelque sorte de la maniere de P. Perrugin, Jean Bellin, & de plusieurs de ces Anciens cy-devant nommez, neantmoins bien plus excellentes à mon gré.
Quotation
Notwithstanding, I am of Opinion, that it is possible to attain unto this so excellent a faculty [ndr : dans le choix des meilleures actions], (though perhaps not with that special eminency of natural facility,) as by industrious study in the knowledge of these motions ; and the causes whence they proceed. For from hence a Man may easily attain to a certain understanding, which afterwards putting in practice with patience, together with the other points, he may undoubtedly prove a judicious inventor, who never had any extraordinary natural inclination, my meaning is, that such an inventor, as guideth himself by understanding, shall attain to better perfection then the other, who is naturally indued with the dexterity, without industry and patience : for example, if a Man shall diligently peruse the whole History of Christ, out of doubt he shall gather the true Idea and Method, how he ought to represent the motions of Christ, the Apostles, the Jews, and all the rest, who had any part in that cruel Tragedy, so sufficiently, that the Mind of the beholder, shall be no less moved to pitty, tears and sorrow, at the sight of the picture, then Men are usually at the reading of the History, […].
Now amongst the worthy Painters who excelled herein, Raphael Urbine, was not the least, who performed his Works, with a Divine kind of Majesty, neither was Polidore much behind him in his kind, whose Pictures seemed as it were passing furious, nor yet Andreas Montagnea whose vain shewed a very laborious curiosity. Nor yet Leonard del Vincent, in whose doings there was never any errour found in this point : Whereof amongst all other of his works, that admirable last supper of Christ in Refect. St. Mariæ de gratia in Milane, maketh most evident proof, in which he hath so lively expressed the passions of the Apostles minds in their countenances, and the rest of their Body, that a Man may boldly say, the truth was nothing superiour to his representation, and need not be afraid to reckon it amongst the best works of Oyl-painting, […] for in those Apostles, you might distincly perceive admiration, fear, grief, suspition, love &c. all which were sometimes to be seen together in one of them, and Finally in Judas a Treason-plotting countenance, as it were the very true counterfeit of a Traitor, so that therein he hath left a sufficient argument of his rare perfection, in the true understanding of the passions of the Mind, exemplified outwardly in the Body, which because it is the most necessary part of painting, I propose (as I say) to handle in this present Treatise.
I may not omit Michael Angelo in any case, whose skill and paintfulness in this point was so great, that his Pictures carry with them more hard motions, expressed after an unufual manner, but all of them tending to a certain stout boldness. And as for Titian he hath worthily purchased the name of a greater Painter in this matter, as his Pictures do sufficiently witness ; […].
Finally, Gaudentius (though he be not much known) was inferiour unto few, in giving the apt motions to the Saints & Angels, […].
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
There hath been a continual Altercation between Painters and Carvers for Superiority in the Excellency of Art : but that Carvers may not pretend to excel Painters in the Essential part we will lay down how far they agree and then wherein the Carvers are Excel’d.
[...].
And as there is no Essential difference between two particular Men, both being Rational Creatures, so there is not between Painting and Carving, for both tend to the same End, by Representing Individual Substances ; and both must observe the same Geometrical Quantity in what they Represent.
Suppose a Painter and Carver were to Counterfeit the same Person, doubtless both would conceive the same Idea of him, proceeding in their Minds with the same discourse of Reason and Art, and (as before) observe the same Geometrical Quantity, endeavouring to make it as like the Person they Represent as they could : and so the Draught expressing the Idea’s of both the Workmen, would agree in expressing the true Resemblance, which is the Essence of this Art.
’Tis true one Painteth and the other Carveth ; but this is a Material Difference only, which argues no Specifical Difference in Art or Science, and it is the Essential Difference alone that maketh a Distinction of Species and Diversity of Science.
If it be Objected that the Carver maketh more of the Figure then the Painter, it is answer’d, more or less makes no Specifical or Proper Difference ; therefore it is the Defect of Matter, and not of Art, thus far the Arts are Analogical.
Now that this Art far Excels Carving is easily Demonstrated, since on a Flat, it Represents Roundness and Thickness, exceeding therein the Power of Nature it self, expressing Life and Spirit far beyond Carving, as in these Instances.
Apelles Painted Alexander the Great so to the Life, that his Horse Bucephalus brought into the Room, immediately kneeld down supposing it his Master : His Horse he likewise Painted with such Spirit that other Horses began to Neigh, when they saw him.
Andreas Mantegna represented a Servant in Porta Vercellina, so Natural, that the Horses left not Kicking at it till there was no shape of a Man left.
[...].
A Venus cannot be made with that Allectation in Carving, since the Complection of the skin, with Colour of Eyes, Hair, &c. are requisite to the Perfection of a Beauty.
Nor can History be Carv’d without great Defects, since all Distances require a Faintness of Colouring, as well as Diminution of Body : with many more Observations in Nature, onely Obvious to Colouring, of absolute Necessity for the Animating of Figures.
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
[...] En Italie il y avoit entre plusieurs autres ; Leonard Davinci, André Manteigne, Jean Belin, Correge, Giorgion, Michel Ange, Bonarroti, tres-excellent Sculpteur, mais non si bon Peintre, Polidore de Carravage, André Del Sarte, Le Titian, RAPHAËL D’URBIN, & Jules Romain, la plupart d’iceux & principalement en leurs commencemens avoient des manieres de Peindre fort finies, & souvent de telle sorte que la plus grande partie paroist seiche, dure, tranchée & maigre, causée comme je croy par avoir voulu trop finir & achever, comme si l’on eust deû regarder desdits Ouvrages chaque partie à part, & non le tout d’une seule œillade & d’une raisonnable distance ainsi qu’il se doit.
Leonard Davinci, avoit une maniere de Peindre tres-finie, & les couleurs appliquées & estenduës fort uniement, & tiens avec plusieurs qu’elle luy estoit toute particuliere ; Car à ce que j’en ay peu voir, il semble que les Jours & Ombres, soient par maniere de dire comme souflez, noyez, fondus ou perdus ensemble, & grande partie des Eminences des Corps tres-arrondis, principalement les petites parties, ainsi que cela se peut voir en divers Tableaux qu’il a faits, & mesme en deux, l’un de la Gioconde qui est à Fontainebelle-eau, l’autre d’une Flora qui estoit jadis au Cabinet de la feuë Reyne Mere Marie de Medicis, Toutefois une partie des œuvres que j’ay veuës de luy, tiennent tousjours en quelque sorte de la maniere de P. Perrugin, Jean Bellin, & de plusieurs de ces Anciens cy-devant nommez, neantmoins bien plus excellentes à mon gré.
Quotation
[…] In dienmen andere haer oordeel ondersoecke, soo komt te vooren niet alleen den grooten Prijs ende waerde die dese dingen [antique sculpture, ndr.] altijts by de kenders in oude tijden gehadt hebben, en oock nu ter tijt noch hebben; als ’t eerste wert getuyght van Cicero, Plinius, ende andere schrijvers van geloof, door ’t verhael van dinghen by na ongheloofflijck, ende het tweede leert de daghelijckse ervarentheyt: Maer komt daer toe oock de eenparighe toestemmingh van Raphael d’Vrbijn, Michiel angelo Bonarotti, en al de treffelijcke Meesters: die als bekent is, dit niet alleen met woorden rondelijck verklaert, maer oock metter daet betoont hebben; haer heele werck stellende na desen richt-snoer: Ja soo verre, datse dickwils niet ontsiende, heele stucken in hun wercken in te voegen by na Roovers zijn geworden, in plaets van navolgers. En van geen ander verstant zijn de Liefhebbers; als die gemeenlijck voor ’t beste van hun wercken dat oordeelen, het welck meest heeft van die oude Voor-beelden. Selfs die van Venetien, die nochtans altijdt meest in ’t Coloreren ende meesterlijckheydt van het Pinceel als inde Teyckeningh hebben uytgemunt, konnen hier toe strecken voor ghetuyghen; aenghesien Mategna, Palma hier uyt geseyt werden, veel geleert en gevordert te hebben.
Quotation
Notwithstanding, I am of Opinion, that it is possible to attain unto this so excellent a faculty [ndr : dans le choix des meilleures actions], (though perhaps not with that special eminency of natural facility,) as by industrious study in the knowledge of these motions ; and the causes whence they proceed. For from hence a Man may easily attain to a certain understanding, which afterwards putting in practice with patience, together with the other points, he may undoubtedly prove a judicious inventor, who never had any extraordinary natural inclination, my meaning is, that such an inventor, as guideth himself by understanding, shall attain to better perfection then the other, who is naturally indued with the dexterity, without industry and patience : for example, if a Man shall diligently peruse the whole History of Christ, out of doubt he shall gather the true Idea and Method, how he ought to represent the motions of Christ, the Apostles, the Jews, and all the rest, who had any part in that cruel Tragedy, so sufficiently, that the Mind of the beholder, shall be no less moved to pitty, tears and sorrow, at the sight of the picture, then Men are usually at the reading of the History, […].
Now amongst the worthy Painters who excelled herein, Raphael Urbine, was not the least, who performed his Works, with a Divine kind of Majesty, neither was Polidore much behind him in his kind, whose Pictures seemed as it were passing furious, nor yet Andreas Montagnea whose vain shewed a very laborious curiosity. Nor yet Leonard del Vincent, in whose doings there was never any errour found in this point : Whereof amongst all other of his works, that admirable last supper of Christ in Refect. St. Mariæ de gratia in Milane, maketh most evident proof, in which he hath so lively expressed the passions of the Apostles minds in their countenances, and the rest of their Body, that a Man may boldly say, the truth was nothing superiour to his representation, and need not be afraid to reckon it amongst the best works of Oyl-painting, […] for in those Apostles, you might distincly perceive admiration, fear, grief, suspition, love &c. all which were sometimes to be seen together in one of them, and Finally in Judas a Treason-plotting countenance, as it were the very true counterfeit of a Traitor, so that therein he hath left a sufficient argument of his rare perfection, in the true understanding of the passions of the Mind, exemplified outwardly in the Body, which because it is the most necessary part of painting, I propose (as I say) to handle in this present Treatise.
I may not omit Michael Angelo in any case, whose skill and paintfulness in this point was so great, that his Pictures carry with them more hard motions, expressed after an unufual manner, but all of them tending to a certain stout boldness. And as for Titian he hath worthily purchased the name of a greater Painter in this matter, as his Pictures do sufficiently witness ; […].
Finally, Gaudentius (though he be not much known) was inferiour unto few, in giving the apt motions to the Saints & Angels, […].
Quotation
There hath been a continual Altercation between Painters and Carvers for Superiority in the Excellency of Art : but that Carvers may not pretend to excel Painters in the Essential part we will lay down how far they agree and then wherein the Carvers are Excel’d.
[...].
And as there is no Essential difference between two particular Men, both being Rational Creatures, so there is not between Painting and Carving, for both tend to the same End, by Representing Individual Substances ; and both must observe the same Geometrical Quantity in what they Represent.
Suppose a Painter and Carver were to Counterfeit the same Person, doubtless both would conceive the same Idea of him, proceeding in their Minds with the same discourse of Reason and Art, and (as before) observe the same Geometrical Quantity, endeavouring to make it as like the Person they Represent as they could : and so the Draught expressing the Idea’s of both the Workmen, would agree in expressing the true Resemblance, which is the Essence of this Art.
’Tis true one Painteth and the other Carveth ; but this is a Material Difference only, which argues no Specifical Difference in Art or Science, and it is the Essential Difference alone that maketh a Distinction of Species and Diversity of Science.
If it be Objected that the Carver maketh more of the Figure then the Painter, it is answer’d, more or less makes no Specifical or Proper Difference ; therefore it is the Defect of Matter, and not of Art, thus far the Arts are Analogical.
Now that this Art far Excels Carving is easily Demonstrated, since on a Flat, it Represents Roundness and Thickness, exceeding therein the Power of Nature it self, expressing Life and Spirit far beyond Carving, as in these Instances.
Apelles Painted Alexander the Great so to the Life, that his Horse Bucephalus brought into the Room, immediately kneeld down supposing it his Master : His Horse he likewise Painted with such Spirit that other Horses began to Neigh, when they saw him.
Andreas Mantegna represented a Servant in Porta Vercellina, so Natural, that the Horses left not Kicking at it till there was no shape of a Man left.
[...].
A Venus cannot be made with that Allectation in Carving, since the Complection of the skin, with Colour of Eyes, Hair, &c. are requisite to the Perfection of a Beauty.
Nor can History be Carv’d without great Defects, since all Distances require a Faintness of Colouring, as well as Diminution of Body : with many more Observations in Nature, onely Obvious to Colouring, of absolute Necessity for the Animating of Figures.
Quotation
T: Waarom ik nu deze printen van Mantegna en Heemskerk vertoon, dat is om aan te wyzen, hoemen een generaal Konçept op ’t Papier steld, eer het Leeven gebruikt word. Want die meesters hadden dat voor een manier in ’t Schetzen haar’er naakte, jong of oud, dat zyde Muskulen en haar situatie, op zulk een wys gelyk gy ziet, met streepen of stipjes aantoonde; niet allen om te zeggen dat het zo hoord, maar daar door vaster en vaardiger te worden, gelyk het onvermydelyk moet volgen.