STELLEN (v.)
TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
/FILTERS
LINKED QUOTATIONS
Quotation
4 Ick en derf u niet prijsen noch versmaden,
Dat eenighe wel gheoeffent expeerdich,
En vast in handelinghe cloeck beraden,
(Niet licht’lijck verdolend’ in cromme paden,
maer om hun Const zijn Meesters name weerdich)
Gaen toe, en uyt der handt teyckenen veerdich
Op hun penneelen, t’ghene nae behooren {Stracx eerst op penneel te stellen, Meesters werck.}
In hun Ide’ is gheschildert te vooren.
5 En vallender aen stracx, sonder veel quellen,
Met pinceel en verw’, en sinnen vrymoedich,
En dus schilderende dees werck-ghesellen,
Hun dinghen veerdich in doot-verwen stellen,
Herdootverwen oock te somtijden spoedich, {Verbeteren met herdootverwen.}
Om stellen beter: dus die overvloedich
In’t inventeren zijn, doen als de stoute,
En verbeteren hier en daer een foute.
[D'après NOLDUS 2008, p. 170-171:] 4 Sans en dire ni bien ni mal, je n’ai pas besoin de vous rappeler, que certains peintres très expérimentés d’une main assurée et avec beaucoup de fermeté, (ils ne se perdent pas dans les sentiers tortueux, mais, de par leur art, sont dignes du nom de Maîtres) ont la capacité de tracer rapidement sur leurs panneaux {Travailler directement sur le panneau est réservé aux Maîtres.} ce qui était déjà complètement peint dans leur Idée. 5 Ils les attaquent directement, sans beaucoup tergiverser, avec pinceau et couleur, franchement. Travaillant ainsi, ces compagnons tracent leur sujet rapidement avec la couleur de fond. {Corriger en repeignant avec la couleur de fond.} Parfois, ils repeignent promptement, pour mieux équilibrer leur composition. Alors, ceux qui sont riches d’invention travaillent avec audace, et corrigent leurs fautes au fur et à mesure.
Conceptual field(s)
Quotation
{Watmen in ’t gemeen moet observeeren.} In het Schetsen en stellen van sijn Beelt salmen dan voor eerst goed acht gheven, hoe yder parthye sich met het geheel vereenight. Ten tweeden op de proporty: Ten derden op de Actie of doeninge des Beelts, en voorts gelijck wy hier vooren hebben geleert.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] {What one should generally observe.} In sketching and positioning one’s Figure one should foremost pay good attention how every part unites with the whole. Secondly to the proportion: Thirdly to the Action or movement of the Figure, and then how we have learned before.
Conceptual field(s)
Quotation
Albertus Durer selfs, die immers soo veel Wand schijnd over hoop gehaald te hebben, dat yder by na walgt van soo veel Maat-Lessen en Proportie-Regels te zien, heeft sijn Lesers van dese bekomernisse willen verlossen. Ook sagh hy buyten twijffel wel dat veel ligt vermoeyde Herssens, niet leuy souden vallen om te vragen; Offer dan tot de Mensch-kunde soo veel Regels, en soo veel metens en soo veel tijds aan ’t Proportioneeren der Beelden moest besteed werden, eermense sou konnen onberispelijk stellen? Ik gebiede seyde hy, de bestipte metingh niet soo seer, als ik wel Leer, datmen door Vlijd en Neerstigheyd de Natuur naspoorende, een gewisheyd die op vaste Reden steund, mag soeken te bekomen; Want die sulken vastigheyd in de Oogen en in de Hand bekomen hebben, sal van niemand soo Naauwkeurigen Meting der Beelden afge-eyst werden. En waarlijk, wanneer de Oogen door de Konst-Regelen bereyd zijn, dan werd het Gesigt selfs tot een Regel; en de Hand kan sulk een Leydsman gerustelijk volgen, en alle Dwaling vermijden.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] Albrecht Dürer himself, who indeed appears to turned so much upside down, that everyone is almost disgusted to see so many Lessons on Measurement and Rules of Proportion, has attempted to free his Readers of this trouble. He clearly also saw that many easily tired Brains, would not be caught lazy to ask Whether it was really necessary to spend so many Rules and so much measuring and time on the Proportioning of Figures for the Anatomy, before they would be able to compose it flawlessly? I do not so much prescribe, he said, the exact measurement, but rather I teach that one may attempt to obtain – by retracing Nature through Industry and Diligence – a certainty that leans on the steady Reason; As those who have obtained such a steadiness of Eyes and Hand, will by nobody be expected to make such a Precise Measurement of Figures. And truly, when the Eyes have been prepared by the Rules of Art, than Eyesight itself becomes a Rule: and the Hand can confidently follow such a Guide, and avoid all Error.
Conceptual field(s)
Quotation
Den HALS dan, daar het Hoofd van den Mensch op staat, is wat Lang-agtig van Form gesteld, om het Hoofd daar op als op een Spil te vryer en onbelemmerder te konnen heen en weer bewegen; En uyt dese vryheyd vloeyd het af, dat het Hoofd in ’t wel stellen der Beelden niet altijd en moet gekeerd zijn na de zijde daar sig de Borst heen wend: Want dat heeft den Maker door het Formeeren van den Hals en sijn bediening heel anders getoond. En daarom geeft het ook een misstand in de Konst-Tafereelen wanneer de Beelden anders getuygen.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] The NECK then, on which the Head of a Man is standing, is somewhat Long in shape, to let the Head move freely back and forth on it like on an axis; And it stems from this freedom, that in the well composing of Figures the Head does not have to be directed to the side to which the Chest is directed: Because the Creator has shown it quite differently by the shaping of the Neck and its function. And because of this it poses a misunderstanding in Artistic Scenes when the Figures attest differently.
A rare example amongst the many descriptions of different body parts in which Goeree refers directly to artistic practice. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
Den vermaarden Italiaansen Schilder Masaccio werd boven maten gepresen, om dat hy de vervalle tijd der Schilder-Konst, aangaande het stellen der Beelden, merkelijk verbeterd heeft. Want gelijk het doe door een algemeene onagtsaamheyd was op de baan gekomen, de standen der Beelden op bey de Voeten gants Loom en onbevallig, sonder de minste bereydwilligheyd of Werking te verkiesen;
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] The famous Italian Painter Masaccio was praised extremely, because he had considerably improved the decayed period of the Art of Painting, regarding the positioning of Figures. Because as it had come into being through a general inattentiveness, the postures of the Figures on both feet rather inert and ungraceful, without selecting the least intention or Action;
Conceptual field(s)
Quotation
En gelijkwe tot hier toe de Menschkunde met soodanigen breedweydendheyd meenen verhandeld te hebben; als tot het welstellen der Beelden in de Teyken en Schilderkonst behoord; egter weten wy dat onsen Arbeyd aan sommige nog sal te bekrompen aangeleyd schijnen, en dat wel voornamelijk om dat meest alle onse Lessen alleen schijnen toepasselijk sijn, tot het stellen van Enkele Beelden, sonder eenige Koppeling: sulx datse niet doorgaans aangeleyd zijn om die wel tot de Troeping, of samenschikking van Actien en voorvallen, daar veel Beelden te gelijk zijn, en die tot en met malkanderen alle te samen, of in verscheyden Koppeling en Samenhooping te doen werken. Gelijk dan ook in desen, sommige Meesters haar van verscheyde Hulpmiddelen hebben weten te bedienen, seer wel siende dat de Beelden veelsints geheel andere Actien in een Koppeling of Troeping, dan in d’enkele stellinge van nooden hadden. Waar op wy antwoorden; dat alhoewel die begeerde dingen, seer wesentlijke deelen van de Schilderkonst zijn, wy nochtans om vele reden hebben geoordeeld, dat sulx veel eygentlijk tot d’Ordinering en samen-roeping der Historien dan tot de Menschkunde behoord; en dewijl wy voornemens zijn, ook dat Deel te gelegener tijd te laten volgen, soo sal onsen bescheyden Leeser de goedheyd believen te hebben, om het geen wy aangaande de Actien der gekoppelde Beelden, hier en daar, daar ’t pas gaf, hebben aangewesen op Reekening te ontfangen; en met het resteerende ons soo lang te borgen, alsser sal van nooden sijn, omde betalinge onser belofte op een voegsame wijse op te brengen.
[suggested translation, Marije Osnabrugge:] And as we believe to have discussed the Anatomy here with such exhaustion; as is necessary to properly compose the Figures in the Art of Drawing and Painting; however, we know that our Work might still seem too narrow, and mainly because almost all of our Lessons appear to be applicable to the posing of Single Figures, without any Coupling: such that they are often not adjustable to make them work well for the Bundle or assembly of Actions and occurrences, in which many Figures appear at once, and to each other and all together, or in different Couples and Accumulations. Likewise in this some Masters have also managed to make use of different Aids, observing well that the Figures often needed very different Actions in a Couple or Bundle, than in a single posing. To which we answer, that although these desired things are very important parts of the Art of Painting, we nevertheless have decided for many different reasons, that such a thing belongs more to the Composition and Collection of Histories than to the Anatomy; and as we have the intention, to also address that Part in due time, our modest Reader is asked to have the kindness, to have received that which we have pointed out here and there – where it was appropriate - with regard to the Actions of connected Figures on Credit; and to bear the rest long enough, as is necessary, to fulfill the payment of our promise in an appropriate manner.