LUISTER (n. m.)

LUSTRE (eng.) · LUSTRE (fra.) · SCHEIN (deu.)
TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
CONSPICUOUS (eng.) · GLANZ (deu.) · LUSTRE (eng.) · SCHEIN (deu.) · SPLENDOUR (eng.)

FILTERS

LINKED QUOTATIONS

2 sources
5 quotations

Quotation

Werdt vereyscht een vloeyende ende eyghentlijcke by een-voeghende gheest. Dat sulcx waerachtigh is, kan men hier aen bemercken; dat, wie vloeyend in 't ordineren is, sal nimmermeer voor een sware t'samen-schickinghe verlegen staen: aenghesien sijn vruchtbare gheest duysenden van veranderlijcke bedenckinghen uyt-stort: wanneer hy sijn ghedachten ghesamentlijcke in-spant, en de selve ontrent een laet spelen. En so dan dese vloeyentheyt vergheselschapt werdt met de eyghentlijckheyt, ende te samen gaen als ghesusters, soo sal men bevinden, dat het selve sulcken een aenghenamen bevallijcken luyster aen de Kunst sal brenghen, dat het selve beter by verstandighe Meesters begrepen kan werden, dan van my door veel woorden uytgheleyt. Soo werdt dit dan mede in een Schilder vereyscht, door dien dat hy hier door de Historien, die hy af-beeldt, de Lief-hebberen, en die ghene diese sien; te verstandelijcker kan voorstellen.

[proposition de traduction, Léonard Pouy:] Il est nécessaire pour l’esprit de combiner les choses de manière fluide et naturelle. Ceci peut être vérifié car celui qui ordonne sa composition de manière fluide ne souffrira jamais plus des arrangements complexes, étant donné que son esprit fertile lui proposera force d’idées diverses lorsqu’il laissera libre cours à ses pensées. Et si cette fluidité est accompagnée de naturel, et que les deux vont de paire, l’on trouvera que ceci donne à l’art un lustre si plaisamment attrayant que celui-ci pourra être mieux saisi par les maîtres raisonnables que par une longue explication de ma part. Aussi est-ce également nécessaire pour un peintre car cela lui permet de rendre les histoires qu’il représente plus compréhensibles pour les amateurs d’art et pour ceux qui les contemplent.

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → composition
MANIÈRE ET STYLE → le faire et la main
EFFET PICTURAL → qualité de la composition
CONCEPTS ESTHETIQUES → convenance, bienséance

Quotation

[…] soo laet ons […] besien wat luyster de vleyssighe ondereen-menginghe der Coleuren onse Konst kan geven: Sy doet Ten eersten, wech-nemen de graeuwe vaelligheyt: Ten tweeden, de groene oneyghentlickheydt: Ten derden, de wreede steen-achtigheyt, ende gheeft in plaetse van dese verachte onaerdigheden, dese groote gheachte natuyrlickheden; te weten, een vleyssigh, en vel-achtigh coleur. Het welck onse Konst in 't ooghe van de Kunst-beminnende Liefhebbers een wel-ghevallen doet hebben.

[proposition de traduction, Léonard Pouy:] […] voyons ainsi le lustre que peut donner à notre art un mélange de couleurs de chair. Cela permet tout d’abord de bannir les gris trop mornes, ensuite un verdâtre trop artificiel ou enfin un gris trop sévère et semblable à de la pierre, et d’offrir à la place de ces caractères déplaisants un naturel hautement estimé, à savoir une couleur de chair, semblable à la peau, qui offre une heureuse convenance à notre art aux yeux des amateurs d’art.

wel-ghevallen

Conceptual field(s)

CONCEPTION DE LA PEINTURE → couleur
EFFET PICTURAL → qualité des couleurs
CONCEPTS ESTHETIQUES → convenance, bienséance

Quotation

Wie nu het gezegde wel overweegd, moet met my toestaan, dat de deftigheid en welgemanierdheid twee uitneemende zaaken zyn, aan welke zo veel gelegen is, dat wanneer het in een schildery ontbreekt, men het zelve niet voor goed kan keuren: ja ik oordeel het de ziel van een konstig schildery te zyn. Het is met de schoone pronkzieraaden niet te doen, maar als een deftige en eedele ziel in een welgesteld lichchaam werkt, zyn alle die dingen [NDR : pronkzieraaden] onnut om de waare deftigheid uit te drukken; wanneer men met verstand, dan het zelve noch oppronkt, zo krygt het wel een grooter luyster, maar niet het wezen der zaak aangebragt, ook maakt zulks geen der hertstochten in de wezens. Rafaël, Poussyn, Dominiquin, noch Barotius, hebben daar niet van gehouden, en echter door hunne eenvoudigheid, de ongemeene deftigheid en grootsheid in hunne beelden vertoond.

[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 127:] On conviendra donc avec moi, je pense, que la décence & la convenance sont deux qualités essentielles dans un tableau ; qu’elles en font même, pour ainsi dire, l’ame, & que sans elles aucun ouvrage ne peut être parfait. Il ne s’agit point de riches ornemens lorsqu’il faut exprimer la grandeur & la noblesse d’ame dans un beau corps ; quoique les accessoires servent, à la vérité, à donner plus de lustre à la chose, quand ils sont employés avec esprit ; sans qu’ils contribuent néanmoins au fond du sujet, ou à faire connoître les passions qui agitent les figures. Ni Raphaël, ni le Poussin, ni le Dominicain, ni le Baroche n’ont point fait usage de ces accessoires & ce n’est que par une noble simplicité, & en observant les convenances, qu’ils sont parvenus à cette grandiosité [NDR et dignité/noblesse] qu’on remarque dans toutes leurs productions.

term translated by SPLENDOUR
term translated by SCHEIN

Conceptual field(s)

CONCEPTS ESTHETIQUES → beauté, grâce et perfection

Quotation

Wy hebben meermaals aangemerkt dat de overtolligheid in plaats van een zaak meerder kracht en luyster te geeven, de zelve verminderd en verduysterd, dat ook de te groote ruymten en luchtige omstandigheden van geen beeter uitwerkingen zyn, men moet deze twee gevaarlykheden, als Scylla en Charibdis schuwen, ik kan dezelve niet beeter vergelyken, als by overgroote armoede en verkwistende rykdom, het zy dat de eene uit een logge, sombre en zwaarmoedige verdrietende geest spruyt, en de andere uit een vlugge en al te vruchtbare geest, of wel dat zy voor neemen deze of geene na te volgen, waar van wy dagelyks veel voorbeelden zien, als den eenen de kloekheid van Carats, den ander de schoone Coloriet van Titiaan, die de bevallige zeedigheid van Raphaël, en deze de natuurlykheid van Guido […]

[D'après DE LAIRESSE 1738, p. 70:] I have often observed, that Superfluity, instead of rendring a Thing more forcible and conspicuous, has lessened and obscured it; and that too large a Ground, thinly filled, has no better Effect; we must therefore avoid this Scylla and Charibdis as two dangerous Rocks: I can’t compare such Proceedings better than to excessive Poverty and Profuseness of Wealth, whether the one arise from an indolent, dull and melancholy Temper, or the other from a lively and too fertile an one, or that some Men are superstitious Imitators of other Men’s Works; as we see daily, in one the Greatness of Caracci; in another, the fine Colouring of Titian; in this, the graceful Simplicity of Raphael; and in that, the natural Expression of Guido.

term translated by CONSPICUOUS
term translated by GLANZ

Conceptual field(s)

SPECTATEUR → perception et regard
CONCEPTS ESTHETIQUES → beauté, grâce et perfection

Quotation

DAar is zeer veel geleegen aan het wel plaatsen en schikken der voorwerpen: want indien wy alle dezelve op het allerschoonste verkoozen hebben, en die achteloos by een voegen, zullen ze veel van den luister, dien ieder bezit, verliezen. Wederom, in tegendeel, zal een goede schikking en plaatsing >een voorwerp, dat in zich zelven oncierlyk is, bevallig maaken.

[D'après DE LAIRESSE 1738, p. 177:] The placing and ordering of Objects is of great moment; for if,after we have chosen them all most beautiful, we dispose them carelesly, they will abate of their Lustre ; again, a good Difpofition will make an Object, tho' unelegant in itself, look agreeable.

term translated by LUSTRE
term translated by GLANZ

Conceptual field(s)