AANSTRIJKEN (v.)
TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
/FILTERS
LINKED QUOTATIONS
Quotation
Soo is dan de verbeteringhe den eenighen wegh tot de volmaecktheyd; en ’t wordt niet sonder reden staende ghehouden, dat het penceel de Konste soo wel met het uytstrijcken als met het aenstrijcken dienst doet. De verbeteringhe, seght Quintilianus {Lib. X, Cap. 4}, bestaet in ’t toevoeghen, in ’t aftrecken, in ’t veranderen. Het toevoeghen en ’t aftrecken is nerghens nae soo moeyelick, dies plaght sich oock een slecht eenvoudigh oordeel daer in wel genoegh te quijten: ’t Vereyscht daerenteghen dubbelen arbeyd de swellende dinghen te neder te legghen, de sinckende dinghen op te heffen, de verwendelick uytweykende dinghen in te binden, d’onordentelicke dinghen in haere rechte plaetse te herstellen, d’onachtesaemelick verspreydende dinghen aen makander te verknoopen, d’overlustighe dinghen te bedwinghen; want wy moeten niet alleen verwerpen wat ons in ’t eerste wel bevel, maer wy moeten oock uytvinden wat ons van te vooren niet eens in den sin quam. Soo is het oock onghetwijffelt d’aller bequamste maniere van verbetering datmen d’eerste teykeningh voor ettelicken tijd aen d’eene sijde stellen, om ’t werck nae sulcken verpoosinghe wederom in de hand te nemen alsof het yet nieus en van een ander voordghebraght was: Andersins hebben wy te vreesen dat wy op onse versche inventie, als op een nieu gheboren vrucht, al te seer versot sullen blijven.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] As such the improvement is the only way to perfection; and not without reason it is insisted on, that the brush serves the Art both with the spreading and application [NDR: of paint]. The improvement, says Quintilianus {…}, consists in the adding, the deducting, the changing. The adding and the deducting is not even closely as hard, also a bad simple judgement tends to perform this reasonably well: On the other hand it requires a double effort to put the swelling things down, to uplift the sinking things, to bind the exuberantly diverging things, to restore the disorderly things in their right place, to connect the carelessly dispersed things to each other, to tame the exaggerated things; because we should not only reject that which pleased us at first, but we should also discover that which did not even occur to us before. As such it is undoubtedly the best way of improvement that one puts the first drawing aside for a considerable time, to then take the work again in hand after such a pause as if it is something new and produced by someone else: Otherwise we should fear that we will stay to smitten about our fresh invention, as about a new born fruit [NDR: baby].
Junius remarks that an artist can use his brush (‘penseel’) to either further spreading out of the paint (‘uitstrijken’) or instead adding more paint (‘aanstrijken’). As such, he describes different functions of the brush. [MO]
Conceptual field(s)
Quotation
[...] Een schilder plagt insghelijcks de groote menighte van soo vele ende verschydene verwen, die hy tot het opmaecken sijnes Contrefeytsels voor hem heeft, lichtelick t’onderscheyden, en sich met een vaerdighe hand ende ooghe tusschen de voorghestelde wachs-verwen en sijn aenghevanghen werck besigh te houden. Want gelijck men tot het schrijven van ’t eene of ’t andere woord maer alleenlick eenighe sekere letteren van doen heeft, sonder ’t gantsche A,B,C, overhoop te haelen, even alsoo behoeft men tot het opmaecken eener Schilderye maer alleen de noodwendighste verwen nae den eysch van een Konst-maetigh oordeel aen te strijken, sonder de gantsche menighte van soo vele verscheydene coleuren plotselinghs blindelings op het tafereel te smacken. Die Schilders worden maer alleen voor de beste Konstenaers ghehouden, seght Greg. Nazianzenus {Carm. x.}, dewelcke de waerachtighe en levende ghelijckenisse der gheschaepener dinghen in haere tafereeelen afmaelen: d’Andere daer en teghen, die nae een ydele vermenghinghe van veele gantsch treffelicke ende vermaeckelicke Coleuren anders niet dan een gheschilderde tempeest in haere stucken vertoonen, ghelijckse verde van de rechte Konst-oeffeningh afwijken, soo en maghmen hun desen eerlicken naem met ghenen schijn van reden toepassen.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] …A painter tends to simultaneously easily discern the great number of so many and different colours, which he has in front of himself in order to compose his Portrait, and busy himself with an able hand and eye amongst the proposed wax-paints and his commenced work. Because just like one only has to deal with some certain letters in writing one or the other word, without messing up the whole ABC, as such one only needs to apply the most necessary colours, after the demand of an Artful judgement, to compose a Painting, without suddenly flinging the whole number of so many different paints blindly on the painting. Only those Painters are thought to be the best, says Greg. Nazianzenus {…}, who paint the true and lively similitude of the created things in their paintings: the Others on the other hand, who show nothing but a painted storm in their works after the vain mixing of many rather good and entertaining colours, as they diverge further from the true Art-practice, as such one may not give them this honest name with any appearance of reason.
Conceptual field(s)
Quotation
Het voornaemste werck van een goed Schilder bestaet oversulcks daerin, dat hy sijne verwen, nae ’t voorschrift van Lucianus {In zeuxide}, bequaemelick vermenght, dat hyse wel van pas aenstrijcke, en behoorlicker wijse beschaduwe. ’t welck hem t’eenemael onmoghelick is ’t en sy saecke dat hy van te vooren een goed panneel ofte eenen bequaemen doeck hebbe voorbereydet. Plinius gheeft ons te verstaen Lib. XVI nat.hist. cap. 39. Ontrent den eersten aenvangh des selvighen Capitttels, van wat hout d’oude Konstenaers de berders ofte panneelen daer sy op schilderden ghemaeckt hebben. Theophrastus insghelijcks Lib. III. hist. plant. Cap. 10. Als oock Lib. V: Cap. 8. Verhaelt ons in ’t bysonder wat slagh van hout sy tot sulcken ghebruyck eerteeds verkosen. Ghelijck het dan blijckt dat de Konstenaers het bequaemste hout naukeurighlick plaghten uyt te picken, so leeren wy mede uyt Ioannes Grammaticus dat het hun niet even eens was wat doeck sy tot het opmaecken haeres wercks ghebruyckten.
[Suggested translation, Marije Osnabrugge:] The main task of a good Painter then consists therein, that he capably mixes his colours, according to the guideline by Lucianus, that he applies them appropriately and shades them in an acceptable manner. Which is then impossible unless he prepares a good panel or an apt canvas. Plinius explains to us […] of what type of wood the old Artists made the boards or panels on which they painted. Theophrastus also […] tells us in particular which type of wood they previously chose for such a use. Just like it is clear that the Artists tended to carefully pick the most apt wood, as such we learn from Ioannes Grammaticus that it was not all the same to them which canvas they used for the composing of their work.
In the Latin edition of 1637, this term is described as: 'adjectionem facere'. [MO]