Want als dese groote Meesters bevonden dat hun haere fantasije volmaeckt ter verbeeldingen sonder eenigh exempel voor droegh, soo en konde het niet gheschieden dat sulcken puyck der menschen de rechte reden soo verde van sich soude verbannen, als dat sy de liefde van een mis-prijselicke ghewoonte hoogher souden achten dan 't ghene sy verstonden de Konst dienstigher te sijn. Dus blijckt het hoe gantsch grooten goedt dese fantasije te weghe brenght; wanneer sy naemelick de wackere verstanden der Konstenaeren van den onvruchtbaeren arbeydt der ghewoonelicker imitatie tot een groot-moedigher stoutigheydt overbrenght, soo dat sy haer selven nu niet meer aen soo een slaefachtighe maniere van doen verbinden, maer bestaen met eenen vryen Gheest verder te gaen dan haere voorganghers wel oyt hebben gedaen.

Ghemerckt dat ons dan in de treffelicke wercken van groote Meesters de schoonheyd der dinghen selver nerghens nae so krachtighlick beweeght; als de voorspoedighe stoutigheyd der Konste, soo ghebeurt het oock menighmael dat de levende ghelijckenisse van lellicke ende afsichtighe dinghen niet min vermaeckelick bevonden wordt als de gelijckenisse van d'aller schoonste lichamen.

Daer plaght ghemeynlick op ’t gheniet van d’eere een vrymoedige stoutvaerdigheyd der Konste te volghen. ’t Is ongelooflick, seght Plinius {Lib. xxxiv. Cap.7}, hoe dapper de Konst, eerst door een gheluckighe uytkomste, en daer nae door een seeckere stoutmoedigheyd heeft toeghenomen. Alwaer wy door de gheluckighe uytkomste anders niet en moghen verstaen, dan d’aensienlicke eerbiedigheyd die dese Konsten hadden soo langhe als Koningen en Republijcken veele wercks van de selvighe maeckten. Daer nae, seght Plinius noch voorder wierd de Konst dapper ghevoordert door een seekere stoutmoedigheyd, ons met dese woorden te verstaen ghevende dat de voornoemde gheluckighe uytkomste de Konstenaers door ’t gevoelen van de soete eer-ketelingh soo verde braght dat sy sich niet en schroomden de hand aen eenighe nieuwe en onghehoorde wercken te slaen, de gheweldighe Colossen van d’oude Meesters gheven hier van ghetuyghenis; en Plinius, in de voorghemelde plaetse, naemt eenighe Colossisiche wercken der ouder Konstenaeren tot bewijs van haere voordvaerende stoutmoedigheyd. Zeuxis was meest van allen vermaerd over sijne stoutigheydt; hy is vaerdighlick door de deure die hem Apollodorus gheopent hadden inghestept, seght Plinius wederom in de selvighe plaetse, het penceel, ’t welck nu vry wat bestaen dorst, tot meerder eere ende aensienlickheyd brengende. Van de stoutigheyd deses uytnemenden Konstenaers siet Lucianus in sijn Boecksken ’t welck Zeuxis gheheeten wordt.

Doch overmids d’outste en beste Konstenaers de voornaemste kracht haeres wercks niet soo seer en stelden in ’t opghepronckte cieraet van schoone en kostelicke verwen als in een slecht effene maniere van wercken doe ter tijd ghebruyckelick, so plaght sich desen gantsch prijswaerdighen naer-yver ontrent d’eenvoudigheydt der Konste so gheluckighlick besigh te houden, dat de Konst-gherige Nae-yveraers de soete vermaeckelickheyd der konste (die uyt sulcken onbedwongen naevolghinghe ontstond) recht ghesmaeckt hebbende, met eene oock tot meerder neerstigheydt ontsteken wierden, niet alleen doer d’aenmerckinghe van het menighvuldighe gebruyck deser Konsten, maer oock door d’aenmerckinghe van d’overgroote eere die de Konstenaers allenthalven plaghten te genieten. Dese ghenoten eere was ’t smaeckelicke hengelaes, waer door haeren vlijt wierd opghescherpt om so gretighlick nae de Konst te snacken, dat sy haer selven met de daghelicksche Konst-oeffeningh van andere Meesters niet langher en verghenoegden, soeckende altijd door een vrymoedighe stoutvaerdigheyd yet niews aen te vanghen.