COMES, Natalis ( v. 1520-v. 1582 )
Auteur italien, spécialiste de la mythologie grecque et égyptienne
Quotation
2 Sy is een Voedster aller Consten goedich, {De Schilder-const, die in de Teycken-const bestaet, is de Voedster van alle goede Consten ende wetenschappen.}
Soo Natalis Comes ons wil verhalen,
Iae oock d’edel Grammatica bevroedich,
Is door haer ghehooght en ghewassen spoedich,
Leerend’ haer letters en caracten halen,
Waer door de Menschen in verscheyden talen
Malcanders meeninghe verstaen accoordich,
Seer wijt van een soo wel als teghenwoordich.
Quotation
Den Vader van t’schilderen mach men nommen {Teyckenen, den vader van’t wel schilderen, oft het teyckenen is het Lichaem, ende t’schilderen is den Gheest van het teyckenen.}
Teyckenen, oft de Teycken-const verheven,
Ia den rechten toegang machment ooc rommen
Oft de deur om tot veel Consten te commen,
Goudt smeden, bouwen, en meer, jae de seven
Vry Consten sonder haer niet mochten leven:
Want Teycken-const omhelsend’ alle dinghen,
Houdt alle Consten in matighe stringhen.
2 Sy is een Voedster aller Consten goedich, {De Schilder-const, die in de Teycken-const bestaet, is de Voedster van alle goede Consten ende wetenschappen.}
Soo Natalis Comes ons wil verhalen,
Iae oock d’edel Grammatica bevroedich,
Is door haer ghehooght en ghewassen spoedich,
Leerend’ haer letters en caracten halen,
Waer door de Menschen in verscheyden talen
Malcanders meeninghe verstaen accoordich,
Seer wijt van een soo wel als teghenwoordich.
3 Des Teycken-consts volcomenheyt moet drijven { De Schrijf-const wordt ghesooght van de Teycken-const.}
Wt ghesont verstandt, en aen crachten raken
Moet t’verstandt door oeffeningh, en beclijven
Door natuerlijcken gheest, die tot verstijven
Edel vernuftich is, en snel ontwaken,
Sulcx met goet oordeel doet Constenaer maken
Voor-beworp in zijn ghedachte van allen,
Hem met handt te bewerpen mach bevallen.
4 Desen Vader dan van t’Schilderen, wercklijck {VVat het teyckenen, oft Teycken-const eygentlijck is.}
Is om verborghen meeninghe t’ontdecken
Een uytdrucksel, en Verclaringhe mercklijck,
Iae t’voornemens ghetuyghe, welcken stercklijck
Bestaet in trecken, betrecken, omtrecken,
Van alles watter binnen de bestecken
Des ghesichts ter Weerelt mach zijn begrepen,
Bysonder t’Menschen beeldt heerlijckst gheschepen.
5 Nu Ionghers, om nae dees mate te jaghen,
Dats om in Teycken-const worden verstandich,
Moet ghy beginnen met groot behaghen
Aen het ey-rondt, en t’cruys daer in gheslaghen, {Het ey-rondt ende cruys seer noodich te verstaen.}
Om een tronje leeren stellen ghehandich
Van alle sijden, seer noodich : want schandich
Sietmen veel Schilders den tronjen misstellen,
Niet lettend’ op’t cruys, te vergeefs sy quellen.
Quotation
Den Vader van t’schilderen mach men nommen {Teyckenen, den vader van’t wel schilderen, oft het teyckenen is het Lichaem, ende t’schilderen is den Gheest van het teyckenen.}
Teyckenen, oft de Teycken-const verheven,
Ia den rechten toegang machment ooc rommen
Oft de deur om tot veel Consten te commen,
Goudt smeden, bouwen, en meer, jae de seven
Vry Consten sonder haer niet mochten leven:
Want Teycken-const omhelsend’ alle dinghen,
Houdt alle Consten in matighe stringhen.
2 Sy is een Voedster aller Consten goedich, {De Schilder-const, die in de Teycken-const bestaet, is de Voedster van alle goede Consten ende wetenschappen.}
Soo Natalis Comes ons wil verhalen,
Iae oock d’edel Grammatica bevroedich,
Is door haer ghehooght en ghewassen spoedich,
Leerend’ haer letters en caracten halen,
Waer door de Menschen in verscheyden talen
Malcanders meeninghe verstaen accoordich,
Seer wijt van een soo wel als teghenwoordich.
3 Des Teycken-consts volcomenheyt moet drijven { De Schrijf-const wordt ghesooght van de Teycken-const.}
Wt ghesont verstandt, en aen crachten raken
Moet t’verstandt door oeffeningh, en beclijven
Door natuerlijcken gheest, die tot verstijven
Edel vernuftich is, en snel ontwaken,
Sulcx met goet oordeel doet Constenaer maken
Voor-beworp in zijn ghedachte van allen,
Hem met handt te bewerpen mach bevallen.
4 Desen Vader dan van t’Schilderen, wercklijck {VVat het teyckenen, oft Teycken-const eygentlijck is.}
Is om verborghen meeninghe t’ontdecken
Een uytdrucksel, en Verclaringhe mercklijck,
Iae t’voornemens ghetuyghe, welcken stercklijck
Bestaet in trecken, betrecken, omtrecken,
Van alles watter binnen de bestecken
Des ghesichts ter Weerelt mach zijn begrepen,
Bysonder t’Menschen beeldt heerlijckst gheschepen.
5 Nu Ionghers, om nae dees mate te jaghen,
Dats om in Teycken-const worden verstandich,
Moet ghy beginnen met groot behaghen
Aen het ey-rondt, en t’cruys daer in gheslaghen, {Het ey-rondt ende cruys seer noodich te verstaen.}
Om een tronje leeren stellen ghehandich
Van alle sijden, seer noodich : want schandich
Sietmen veel Schilders den tronjen misstellen,
Niet lettend’ op’t cruys, te vergeefs sy quellen.
Quotation
Den Vader van t’schilderen mach men nommen {Teyckenen, den vader van’t wel schilderen, oft het teyckenen is het Lichaem, ende t’schilderen is den Gheest van het teyckenen.}
Teyckenen, oft de Teycken-const verheven,
Ia den rechten toegang machment ooc rommen
Oft de deur om tot veel Consten te commen,
Goudt smeden, bouwen, en meer, jae de seven
Vry Consten sonder haer niet mochten leven:
Want Teycken-const omhelsend’ alle dinghen,
Houdt alle Consten in matighe stringhen.
2 Sy is een Voedster aller Consten goedich, {De Schilder-const, die in de Teycken-const bestaet, is de Voedster van alle goede Consten ende wetenschappen.}
Soo Natalis Comes ons wil verhalen,
Iae oock d’edel Grammatica bevroedich,
Is door haer ghehooght en ghewassen spoedich,
Leerend’ haer letters en caracten halen,
Waer door de Menschen in verscheyden talen
Malcanders meeninghe verstaen accoordich,
Seer wijt van een soo wel als teghenwoordich.
3 Des Teycken-consts volcomenheyt moet drijven { De Schrijf-const wordt ghesooght van de Teycken-const.}
Wt ghesont verstandt, en aen crachten raken
Moet t’verstandt door oeffeningh, en beclijven
Door natuerlijcken gheest, die tot verstijven
Edel vernuftich is, en snel ontwaken,
Sulcx met goet oordeel doet Constenaer maken
Voor-beworp in zijn ghedachte van allen,
Hem met handt te bewerpen mach bevallen.
4 Desen Vader dan van t’Schilderen, wercklijck {VVat het teyckenen, oft Teycken-const eygentlijck is.}
Is om verborghen meeninghe t’ontdecken
Een uytdrucksel, en Verclaringhe mercklijck,
Iae t’voornemens ghetuyghe, welcken stercklijck
Bestaet in trecken, betrecken, omtrecken,
Van alles watter binnen de bestecken
Des ghesichts ter Weerelt mach zijn begrepen,
Bysonder t’Menschen beeldt heerlijckst gheschepen.
5 Nu Ionghers, om nae dees mate te jaghen,
Dats om in Teycken-const worden verstandich,
Moet ghy beginnen met groot behaghen
Aen het ey-rondt, en t’cruys daer in gheslaghen, {Het ey-rondt ende cruys seer noodich te verstaen.}
Om een tronje leeren stellen ghehandich
Van alle sijden, seer noodich : want schandich
Sietmen veel Schilders den tronjen misstellen,
Niet lettend’ op’t cruys, te vergeefs sy quellen.
Quotation
2 Sy is een Voedster aller Consten goedich, {De Schilder-const, die in de Teycken-const bestaet, is de Voedster van alle goede Consten ende wetenschappen.}
Soo Natalis Comes ons wil verhalen,
Iae oock d’edel Grammatica bevroedich,
Is door haer ghehooght en ghewassen spoedich,
Leerend’ haer letters en caracten halen,
Waer door de Menschen in verscheyden talen
Malcanders meeninghe verstaen accoordich,
Seer wijt van een soo wel als teghenwoordich.