GRONDREGEL (n. m.)

GRUNDREGEL (deu.) · MAXIM (eng.) · PRINCIPE (fra.) · REGEL (deu.) · RUDIMENTUM (lat.)
TERM USED AS TRANSLATIONS IN QUOTATION
MAXIME (fra.) · PRINCIPE (fra.)
TERM USED IN EARLY TRANSLATIONS
/ · GRUNDREGEL (deu.) · PRECEPT (eng.) · PRINCIPLE (eng.) · RULE (eng.)

FILTERS

LINKED QUOTATIONS

3 sources
7 quotations

Quotation

{Dat door de vlacke schaduwen vry wat goets wort voortgebracht.} Daer mach vry gelooft worden dat dese vlacke en snelle manniere van schaduwen, over al, en altijdt, als een onfeylbaren Gront-regel, een uytnemende Welstandt, Macht en lichamelijckheydt in uwe dinghen voortbrenght, waer doorse playsant voor het ooghe volkomender na ’t leven als eenighe manniere, en verstandigh na de Konst-regelen, sich wonderlijck welsullen komen uyt te heffen:

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] {That a lot of good things are caused by flat shadows.} It may be believed that this flat and quick manner of shading, everywhere and always, as an infallible Principle, causes an excellent Harmony, Force and corporeality in your things, through which they will wonderfully distinguish themselves as pleasing to the eye, more perfect after the life than any other manner, and wisely after the rules of Art.

This section is not included in the English translation. [MO]

konst-regel

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → règles et préceptes

Quotation

Nademaal de Teekenkonst, gelijk ik aangeweezen heb, het fondament zy, waar op de Schilderkonst vast steund; zo is ’t desgelyks onweederspreekelijk, dat de Perspektief de grondregel is van de Teekenkonst, buiten de welke niemand, onmoogelyk een vast Teekenaar kan worden, […] De Teekenaars, kunnen zonder kennisse der zelve, onmoogelyk tot de Schilderkonst geraakten, al konden zy noch zo deftig teekenen: Vermits het Oog-punt, Plaanum, en Distantie, alleen de wegwijzers zyn. Een zeeker Schrijver zegt, dat de Schilderkonst en Perspektief, een zelve zaak zy; om dat’er geen Schildery zonder Perspektief is. Het geene wel ten deelen, maar niet geheel waar gemaakt zou konnen werden: Nademaal de Voorwerpen die niet zonder Schaaduwe kunnen zyn, daarom niet een en ’t zelfde als de Schaaduwe is. Maar dit is een vaste stellinge die op reeden steund, dat een Schilder de Perspektief in geen zyner werken voorby kan gaan; hy kan geen streep trekken, ja niet eenen streek met de Penseel haalen, of het moet met de zelve over een koomen. Zy steld de maat der dingen, en doet de Kouleuren voortkomen of wegwijken, in plaats van ’t Schildery dat het ook is. Waarom een Konstenaar de grondreegulen der Perspektief voor al moet kennen. [...] De grootste Meesters in Italien, zyn zodaanig van gevoelen, dat men onmoogelyk een ordentelijke gedachten opstellen, of voortbrengen kan, daar al de Konst-reegulen in gebruikkelyk, niet uit de grond opgehaald werden. Nochtans zegt men dat Raphaël zelfs, in eenige Teekeningen, de Perspektief versloft heeft, schoon hy dezelve wel verstond. Michel Angelo in tegendeel, heeft niets daar van geweeten, waar over hy meenigmaal van d’een en d’ander berispt geworden is.

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] While the Art of Drawing, as I have shown, is the foundation on which the Art of Painting firmly leans; it is likewise undeniable that the perspective is the principal rule of the Art of Drawing, without which nobody can ever become a steady draughtsman, […] Without knowledge of it, draughtsmen can impossibly reach the Art of Painting, no matter how nicely they could draw: As the point of view, planum [ndr: surface] and distance are the only signposts. A certain author says, that the Art of Painting and the perspective are one and the same; as there is no painting without perspective. Which can be found to partially, but not entirely, true: Although objects cannot be without a shadow, they are not the same as the shadow. But it is a strong argument which is built on reason, that a painter cannot by-pass perspective in any of his works; he cannot draw a line, yes not even draw one stroke with his brush, or it has to agree with it. She sets the measure of things and makes the colours come forth or recline, wherever it is in the painting. Which is why an artist should foremost know the principal rules of perspective. […] The greatest masters in Italy are of the opinion that one can impossibly compose or bring forth an orderly thought, if all the art rules that are used in it are not coming from the basis. Nonetheless they say that even Raphael has neglected the perspective in some drawings, although he understood it. Michelangelo on the other hand, knew nothing about it, for which he was frequently reproached by some or another.

term translated by GRUNDREGEL

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → règles et préceptes

Quotation

Om nu met gewisse treeden, tot het geheim der konst, in ordre te gaan, zullen wy het werk en den Konstenaar in zyn beezigheden volgen, en deze grondreegelen voor af laaten gaan, door hem in het ordineeren van een stuk waar te neemen. Hy geeve dan voor al wel acht, waar zyn stuk geplaatst moet worden, om den Horisont en oogpunt wel te stellen. Hy moet letten waar den dag van daan komt, of het krachtig gedaagd moet zyn, en vlak van schaduw, als digt aan de glaazen, dan zwak en smeltende, wanneer het ver daar af zy, het welk men, of in een Landschap of kamer, haast gewaar zal worden, en of het in de schaduw gloeijend moet zyn of niet; want het is zeker, dat de voorwerpen, schoon levensgroote, in die twee plaatzen zeer verschillende zyn, zo wel als kleene dingen: wie zulks niet bevatten kan, moet een gering verstand bezitten. Hy neem desgelyks nauw acht op de Perspectief, en vaar als dan voord, met schilderen, na de voorverhaalde wyze van handelen, welke, wel waargenomen, de koleuren zuyver gespaard, ider op zich zelf daar het behoord, en nochtans daar zy eindigen, met groote penseelen of borstels, in malkander verdreeven zynde, zo zal hy gewisselyk een goed stuk werks volvoeren.

[D'après DE LAIRESSE, 1787, p.57-58:] […] ce qu’il faut observer dans la composition d’un tableau. Il doit commencer, avant tout, par remarquer dans quel endroit & à quelle hauteur le tableau qu’il va faire doit être placé, a fin d’en bien disposer en conséquence, l’horizon & le point de vue. Il observera aussi de quel côté tombe le jour, & s’il faut que la lumière soit ouverte & forte, le tableau devant être placé près du jour; ou si elle era faible & vague, à cause que l’ouvrage doit se trouver loin de la fenêtre. Il ne faut pas non plus qu’il néglige de donner aux reflets & aux ombres mêmes le degré de force qui leur convient; car il est connu que les objets de grandeur naturelle ne font pas moins un effet fort différent, suivant la lumière à laquelle ils sont exposés, que les petits tableaux de chevalet; ainsi qu’il est facile de s’en convaincre. Il doit de même fixer son attention sur la partie de la perspective; pour se mettre ensuite à exécuter, suivant la méthode de manier le pinceau que nous avons indiquée plus haut, en disposant avec intelligence & franchise les couleurs locales, & en les fondant ensemble avec la grande brosse; ce qui le conduira à produire un bon ouvrage.

term translated by PRECEPT
term translated by GRUNDREGEL

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → règles et préceptes

Quotation

OPmerkelyk is het, dat, daar de schikking der koleuren in Ordinantie, het zy van Beelden, Landschappen, Bloemen, Gebouwen, of wat het moge weezen, ieders oog behaagt, echter tot nu toe niemand eenige grondregelen daar van vast gesteld heeft, waar door men wis en zeker te werk zou mogen gaan.

[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 321:] Il est surprenant que la disposition bien entendue des couleurs qui en résulte dans une composition, soit d’histoire, de paysage, d’architecture ou de nature morte, captivant, comme on le fait, si agréablement la vue, personne n’ait encore songé à donner des principes fixes qui puissent servir à opérer cette charmante magie d’une manière sûre et invariable.

term translated by RULE
term translated by GRUNDREGEL

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → règles et préceptes

Quotation

‘t Is ook niet verwonderlyk, dat zich iemand daar zo ligt in misgrypt [ndr : daging van de zon]; waar van de meeste en waarschynlykste oorzaak, myn 's oordeels, is, dat zulk een de Perspectief niet wel verstaat. Wy zien dagelyks veele diergelyke groote misslagen begaan door zodanigen, welke de grondregulen dezer konst niet bezitten: want tamelyk verstaan, is weinig; maar niet met al is noch veel minder, en dat voor een Schilder, wiens geluk, eer en achting daar aan hangt.

[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 457:] Il n’est donc pas surprenant qu’on commette tant de fautes dans cette partie [ndr : lumière du soleil], ce qu’il faut principalement attribuer, je pense, à une parfaite ignorance de la perspective.

term translated by /
term translated by GRUNDREGEL

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → règles et préceptes

Quotation

Myne gedachten daar over zyn, dat, nademaal de Perspectief in het beschouwen van een Schildery een zekere afstand bepaald, verre of naby, naar dat het groot of kleen is; of wel een groot Stuk met kloeke beelden en andere voorwerpen in zyn verschiet, te weeten op de twede en derde grond; dat, zeg ik, de zelve al even eel, net, en uitvoerlyk dienen geschilderd te worden als voor op de eerste grond; mits behoudende hunne zwakheid, door de tusschenlucht veroorzaakt: oordeelende, dat deze myne stellinge op zekere en natuurlyke grondregelen gevestigd is.

[D'après DE LAIRESSE 1787, p. 485:] Je pense […] que, comme la perspective demande qu’on voie les tableaux à une certaine distance, suivant leur plus ou moins de grandeur, il faut que dans un ouvrage avec de grandes figures & d’autres objets dans le lointain, c’est-à-dire, sur le second & le troisième plans, ces objets soient exécutés avec le même soin & le même fini que ceux du premier plan ; en observant toutefois de leur donner la dégradation causée par l’interposition de l’air ambiant ; observation qui me semble fondée sur des principes sûrs & invariables.

term translated by PRINCIPLE
term translated by GRUNDREGEL

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → règles et préceptes

Quotation

Derhalven blykt het, dat de achtergronden zeer veel tot de bekoorlykheid en gracelykheid der voorwerpen toebrengen: ja, ik durf zeggen, dat de welstand meest daar van afhangt: en hoewel veele waanen, dat een donkere of zwarte grond altoos by een Pourtrait wel staat, zulks gaat niet vast; want, gelyk zo even gezegt is, ieder byzondere ko-leur der voorwerpen vereischt een anderen achtergrond. […] Behalven dit, indien diergelyke dingen als vaste grondregels ondersteld wierden, zo zoude deze Konstoeffening eer na een ambacht als konst gelyken: want een donkere koleur tegens een donkere grond kan geen goed uitwerksel geeven. Die van een witte of bleeks, daar tegen, is te hard. By gevolg moet dan een verstandig man besluiten, dat in beide de middelmaat en een gezond oordeel vereischt worden, op dat de eene koleur de andere te gemoet kome. Zo gaat het ook men de kleeding. […] de koleuren van het naakt minder of meerder, of al te veel kracht ontfangen door de bykoleuren van gronden en achterwerk.

[D'après DE LAIRESSE 1787, vol. 2, p. p.154:] Il paroît donc que le fond contribue beaucoup à la beauté & à la grace des objets peints ; j’ose dire que le bon effet en dépend, pour ainsi dire, entièrement ; & quoique plusieurs peintres pensent qu’un fond obscur ou noir même, convient toujours à un portrait, cela ne doit pas être considéré comme une règle, puisque chaque couleur locale des objets demande un fond particulier […] De plus, si de pareils principes devoient être considérés comme certains, l’art ne seroit alors absolument plus qu’un métier ; car une couleur sombre contre un fond obscur, ne put pas produire un bon effet ; & un fond blanc ou clair fera paroître ces objets trop durs : il faut donc prendre un juste milieu, afin que la couleur se marie bien l’une avec l’autre Il en est de même des draperies […] Les couleurs du nu reçoivent en général, trop de force des couleurs accessoires, & des fonds.

term translated by RULE
term translated by GRUNDREGEL

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → règles et préceptes