VLEESCHICHEYT (n. f.)

BLANC, Jan, Peindre et penser la peinture au XVIIe siècle : la théorie de l'art de Samuel van Hoogstraten, Berne, Peter Lang, 2008.
CAYUELA, Élodie, « CARNATION », dans HECK, Michèle-Caroline (éd.), LexArt. Les mots de la peinture (France, Allemagne, Angleterre, Pays-Bas, 1600-1750) [édition anglaise, 2018], Montpellier, Presses Universitaires de la Méditerranée, 2018, p. 112-116.
LEHMANN, Anne-Sophie, « Hautfarben : zur Maltechnik des Inkarnats und der Illusion des lebendigen Körpers in der europäischen Malerei der Neuzeit », dans GEISSMAR-BRANDI, Christoph et HIJLYA-KIRSCHNEREIT, Irmela (éd.), Geschiter der Haut, Frankfurt am Main, Stroemfeld - Nexus, 2002, p. 93-128.

FILTERS

LINKED QUOTATIONS

4 sources
5 quotations

Quotation

40 T’bederft die verwen daer’t onder oft mede
Vermengt is metter tijdt, ter ander sijde
Maket een grijsheyt, en geen gloeyenthede,
Welck geen vleeschicheyt by en brengt ter stede: {Vleeschich coloreren.}
Om dat de Son, schijnende t’allen tijde,
Een roo bloeyentheyt den vleesche gheeft blijde,
Daerom eenigh’, om dit te weghe brenghen,
De Carnaty met Masticot vermenghen.
 
41 Doch hoewel sommighe dit soo beslichten
Een yeghelijck volghe de beste paden :
Ick meen, den Masticot meuchdy wel swichten, {Masticot in carnatie te mijden.}
En ghebruycken hier toe seer schoonen lichten
Oker, als voorseyt is, t’is meer gheraden,
Dan zijn Carnaty te gaen overladen
Met dees swaer verwe, verstervich in’t hooghen,
En quaet te verwercken, door t’haestich drooghen.

[D'après NOLDUS 2008, p. 180:] 40 Ce noir gâche à terme les couleurs auxquelles il est mélangé, et d’autre part, il produit de la grisaille et non des couleurs ardentes. Cela ne donne pas un effet de chair. {Peindre la chair.} Puisque le Soleil, brillant à tout moment, donne à la chair une rougeur florissante, certains artistes, pour réaliser cet effet, mélangent du Massicot à leur carnation. 41 Mais, même si certains se débrouillent ainsi, chacun doit suivre les meilleurs chemins : je crois que vous devez éviter le Massicot et utiliser à sa place un ocre très pur et léger ; {Il faut éviter le Massicot dans les carnations.} comme je l’ai dit plus haut, cela est plus recommandable que de surcharger ses carnations avec cette couleur lourde qui noircit les clairs et s’utilise mal parce qu’elle sèche trop vite.

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité des couleurs

Quotation

Vermander zegt, dat eenen Jaques de Bakker tot Antwerpen eerst een vleeschachtige maniere van schilderen in voerde, koloreerende zoo niet met enkel wit, maer verhoogende met een natuerlijke karnatie. Zeker, zijn naemgenoot Jaques de Bakker tot Amsterdam is hem zoo wel in deze prijslijke waerneming naegevolgt, als hy hem in naem is gelijk geweest. Ik zwijge van Rembrant {...} en andere, die dit konstdeel wonderlijk hoog achten. Andere die de steenachtige rootheit vermijden, en van het wit een afkeer hadden, zijn tot een houtachtige
geelheit vervallen, en haere beelden schijnen als schouvegers, met roet bestreeken: [...] het vleesch heeft een veel gebrokener verwe, en speelt in duizent veranderlijkheden binnen 't bestek van zijnen aert.

[BLANC J, 2006, p.362] Van Mander dit qu'un Jacob de Backer, à Anvers, a été le premier à introduire une nouvelle manière de peindre la chair, ne se contentant pas de colorer avec du blanc, mais réhaussant grâce à lui afin de produire une carnation naturelle. Il est certain que son homonyme, Jacob de Backer, à Amsterdam, l'a si bien imité en ces louables observations qu'il lui a été même semblable de nom. Je ne parle de Rembrandt {...} et d'autres, qui estiment admirablement et hautement cette partie de l'art. D'autres qui évitent la rougeur pierreuse et ont quelque aversion pour le blanc sont tombés dans un jaune boisé, et leurs figures ressemblent à des balais à suie recouverts de rouge. [...] La chair a de nombreuses couleurs mélangées et des milliers de variations dans sa nature.

Conceptual field(s)

L’ARTISTE → qualités
MANIÈRE ET STYLE → le faire et la main
EFFET PICTURAL → qualité des couleurs

Quotation

Nae de vleeschachticheit volgt de ronding. Hier in wiert Nisias by d'ouden boven andere geprezen, want zijn dingen stonden ofze verheven en half rond waren geweest. De ronding waenen eenige door harde en zwarte schaduwen en blinkende lichten, die zy hoogselen noemen, te weeg te brengen, maer zoodanige naekten schijnen eer van metael, dan zacht vleesch te zijn: of ten minsten vertooningen van kaerslicht. De beste Schilders hebben de ronding eer door poezele zachticheit, dan door gewelt te weeg gebracht: want het natuerlijke naekt rond zoo wel in een gemeen licht, als in een al te gedwonge strael, en beter, wanneer 't het licht van vooren, als te snel van ter zijden ontfangt. Want de ronding is niet anders, als een omwijkende vermindering.

[BLANC J, 2006, p. 362-363] Après [ndr : le rendu de la chair] vient le modelé. Les anciens vantaient Nicias, plus que tout autre dans ce domaine. Ses oeuvres, en effet, donnaient le sentiment d'être en relief et en bas-relief. Certains croient qu'il faut modeler à l'aide d'ombres dures et noires et de lumières brillantes, qu'ils appellent réhauts. Mais de tels nus semblent être plus de métal que de douce chair, ou paraissent tout du moins représentés à la lumière de la bougie. Dans le modelé, les meilleurs peintres ont donné dans la douceur charnelle plutôt que dans la violence. Le modelé d'un nu naturel est en effet aussi réussi à la lumière ordinaire qu'éclairé par des rayons trop forcés. Et il l'est davantage quand il reçoit la lumière par l'avant que trop brutalement par le côté, car le modelé n'est rien d'autre qu'un amoindrissement de l'entour.

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité de la lumière

Quotation

Waarom wy dan ook, om dese beschroomde geesten niet bang te maken, het hatelijk en onschilderagtig woord Anatomie veelsints achter de bank smijten, en noemen dese nutte wetenschap liever niet een sagter naam Menschkunde; alhoewel de eerste benaming alrede onder de schilderkunstige konstwoorden, ingehuldigd en gemeen genoeg geworden is. Op de rest antwoorden wy; dat alhoewel, behalven de brodders, selfs eenige van de beroemde meesters der voorige eeuwen, niet geheel vry van de geseyde misslag zijn geweest, en somtijts Naakten hebben gemaakt, daar aan men de Spieren en muskelen niet met een sagte twijffelagtige betrecking, noch met een beklonckene vleesigheyd, of met poeseligheyd, of veilige ontspanningh, of volkomen opspanning en gehoorsaam werkende volsappigheyd, maar die veel eer als klotsen en schollen van harde klippen op en aan den anderen geflanst, schijnd te sien, men nogtans de mistasting van eenige dier groote Geesten soo seer niet en moet afleyden van de al te grondige kennis der muskelen, als wel daar van voorkomende, dat alhoewelse ’t regte pad bewandelen, sy mogelijk noch niet ver genoeg daar in doorgeboord, hun grondige kennis niet genoegsaam met de bevalligheyd van ’t leven en de schoonheyd hebben weten te vereenigen.

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] For this reason, to not scare the shy minds, we would rather throw away the hateful and un-picturesque term Anatomie and prefer to call this useful science with the softer term Menschkunde; although the first term has already become appraised and common amongst the painterly art terms. What the rest is concerned, we answer that, although besides the botchers even some of the famous masters of the previous centuries were not completely void of the aforementioned mistake and sometimes made Nudes in which the muscles are not with a soft doubtful draught nor with a firm fleshiness, nor with plumpness, nor safe relaxation, nor complete tension or obediently working juiciness, but that appear to be cobbled together like blotches and slabs, one should not so much deduct the misguidance of some of those great Minds from the too profound knowledge of muscles, but rather coming from this, that although they walk the righteous path, they have possibly not gone deep enough into it, not having been able to satisfactorily combine their profound knowledge with the gracefulness of life and beauty.

Conceptual field(s)

L’HISTOIRE ET LA FIGURE → figure et corps

Quotation

T: Neen vriend slegter is het niet, beziet het wel met aandacht; ’t is zo eel niet gesneeden, maar het is van Teikening en korrektheid der Muskulen, niet minder als d’ander.
S: Is het wel in ’t Leeven zo? myn dunkt dat’er de Vleizigheid zo wel niet in is, als die geene welke ik van Rubbens, Jordaans, en meer anderen gezien heb. Het komt my voor, eeven als de gevilde Menschen, of gelyk dat Beeld die gy my van de Anathomie geleent hebt.
T: Daarom laat ik ze u ook zien: niet om te zeggen, datmen die zo naarvolgen moet; maar alleen om de vastigheid van teikening die daar in is; waardoor gy merken kund wat voordeel iemand heeft, die ’t wel verstaat; ja zo, dat hy naar een Modél, alderhande stand van menschen, ’t zy vet, maager, jong, oud, kloek, robust, met weinig moeiten kan teikenen of verbeelden.

[suggested translation, Marije Osnabrugge:] T [ndr: draughtsman]: No friend, it is not worse, observe it well with attention; It has not been cut that nobly, but it has design and correctness of the muscles, no less than the other. S [ndr: painter]: Is it really like this in the life? I think that the fleshiness is not so good in it, as the one which I have seen in Rubens, Jordaans and others. It appears to me to be similar to the skinned humans, or like that figure that you have lent me from the anatomy. T: This is why I show them to you now, not to say that they should be imitated like that; but only because of the firmness of drawing that is present in it; by which you can notice what an advantage someone has, who understands it well; yes, in such a way, that he is able to draw or depict without much effort all sorts of postures of men after a model, whether fat, skinny, young, old, strong, robust.

term translated by /

Conceptual field(s)

EFFET PICTURAL → qualité des couleurs